De reis gaat nu echt beginnen.

Alle lieve mensen,

Wat was het weer fijn om thuis te zijn, wat is het weer fijn om in de wijde wereld te zijn. Bedankt allemaal voor het dakje, natje en het droogje, de warme kerstdagen, de gewonnen kilo's, de zekerheid van een matras en douche, ik heb genoten van de decadentie. Afrika heeft even moeten wachten maar wacht maagdelijk op mijn bezoek, zonder te overdrijven kan ik nu wel zeggen dat de reis echt gaat beginnen.

Het vorige bericht eindigde in Istanboel, een leuke stad ontsiert door veel toeristen maar versiert door de Bosporus. Mijn hostel was een soort commune, een hippie-hostel waar de hoeveelheid mensen belangrijker was dan de hygiene en gezamenlijk de maaltijd werd genoten en de mensen leuk waren. Elke dag moest ik verantwoording afleggen wat ik de dag had gedaan dus dat was een iets minder anarchistische denkwijze maar het was wel weer heel anarchistisch dat er in de slaapzaal openlijk werd gecopuleerd (volksmond: geneukt).
Een dag in shalwar kameez door Istanboel gelopen zodat de kleding in de was kon, dat is een raar gezicht maar hygiene is belangrijk. Op een goede dag was mijn hele broekzak opengesneden, zelfs mijn portemonnee was kapot gesneden maar men was vergeten hem eruit te halen, dan ben je een hele slechte zakkenroller.

13/11 Vanuit Istanboel vertrokken met de boot over de zee Marmara naar Bandiram en daarna verder naar het zuiden. Onderweg deed een vrachtwagenchauffeur heel raar. Hij parkeerde zijn vrachtwagen, haalde mijn rugtas van het bed achter onze stoelen en maakte aanstalte om te gaan liggen. Ik dacht dat de man wilde gaan slapen dus ik wilde uitstappen. Hij maakte echter duidelijk dat ik nog niet moest vertrekken dus na wat gedraai in de vrachtwagencabine en ik inmiddels op mijn hoede lag hij op bed en maakte met gebaren duidelijk dat ik zijn rug moest gaan masseren. Het was zo'n vies en lelijk mannetje dat zelfs de grootste nicht was weggevlucht, dat deed ik dus ook maar.
Via Izmir 's avonds in Selcuk aangekomen, drie kilometer buiten Selcuk is Ephesus en nadat ik weer handig onder het hek was gekropen stond ik in de eerste Grieks/Romeinse stad van mijn leven. In vroegere tijden konden mensen tenminste nog iets moois bouwen.

15/11 Langs de kust naar Marmaris, dit is een van de meest toeristische plaatsen die de Turkse Riviera rijk is, het fijne is dat in november behalve bejaarde overwinteraars geen toeristen zijn en ik de hoteleigenaar het vel over de neus kan trekken in de onderhandelingen, zes euro voor eigen kamer met ontbijt en dan moet hij nog beleefd zijn ook anders ga ik naar de buurman. 's Avonds in een restaurant ontdekte een Nederlands echtpaar van middelbare leeftijd dat ik landgenoot was en dat leidde ongevraagd tot een eenzijdig gesprek. Ik weet niet of het kwam door langdurige afwezigheid maar het Nederlands was dusdanig verbasterd dat ik grotendeels geen benul had waar ze over spraken, wat ik wel heel tof van de vrouw vond dat ze ook ongevraagd biertjes voor mij ging kopen ('kiek es, een pilsje), echt een heel tof wijf, net zo tof als rita verdonk, heel erg recht door zee en na een aantal bier ging ik de mensen ook beter verstaan. Je zou maar mee moeten doen met de zomerse volksverhuizing wegens de uitstekende prijs/kwaliteit verhouding, maar de Turkse Riviera is daarentegen paradijselijk.
Volgende dag langs de kust naar Fethiye en naar een baaitje Faralya. Een hotelletje met goed eten en een kwartier naar beneden klimmen om aan het strand te komen. Dit was het kuuroord voor mijn rug, het water is zowel louterend voor lichaam als geest, alsof jomanda hier op vakantie is geweest. Oefeningen doen op het strand en goed eten, vooral goed eten is belangrijk voor de rug. Twee dagen zwemmen voor de rug want helaas moet ik melden dat na jaren zorgeloos reizen de rug structureel wat tegenstribbelt, hopelijk is het toch tijdelijk. Het grote geluk was dat in mijn hotel nog een gast verbleef en zij was fysiotherapeut van Duitse origine en in de vruchtbare leeftijd, middels handoplegging heeft ze haar bijdrage geleverd maar nadat ik mijn handen op haar legde werd ze sikkeneurig, het werd dus tijd om te vertrekken mede omdat Bruno bijna onderweg was.

20/11 Via Antakya (Bijbels Antioch) naar de grens met Syrie. In dit uitsteeksel van Turkije zijn de mensen reeds Arabieren en Syrie claimt het gebied. Antakya is een van de oudste steden op aarde en in een berghelling is de oudste kerk op aarde. Apostel Petrus heeft hier bekeerd. In de laadbak van een vrachtwagentje terwijl de familie fruit via het dakraam doorgaf een lift naar de grens. Turkije heb ik onrecht aangedaan, veel te kort en slechts met een grote lus er doorheen gecrost. Zes uur 's middags de grens over en met vier Syriers een lift naar Lattakia, de volgende dag met de bus naar Damascus en 's avonds naar het vliegveld.

21/11 Bruno wilde graag dat ik hem van het vliegveld afhaalde en dat heb ik natuurlijk gedaan, het is zo'n lieverd. Zoals de meesten van jullie weten is Bruno Capone mijn reisdoktor, bij elk kwaaltje en dat zijn er inmiddels aardig wat geweest, van longontsteking of gebroken voet tot kleinzerigheid aan toe, Bruno krijgt een mailtje. De timing van zijn bezoek was slecht want ik mankeerde op het moment niets.
Ik heb een week vakantie genomen en samen met Bruno Damascus bekeken want veel verder dan Damascus zijn we niet gekomen. Damascus is een hele mooie stad, men beweert de oudste nederzetting op aarde maar dat beweren veel steden in het Midden Oosten.
We wilden naar Palmyra en nadat hulpvaardige mensen ons eerst in de verkeerde bus hadden gezet en de volgende bus een lekke band kreeg en de derde bus ons bij de busterminal afzette bleek dat het Eid al-Adha er aan zat te komen, een slachtfeest dat het eind van de haj viert, gevolg is dat alle bussen de komende drie dagen volgeboekt waren. We konden weer terug naar het hotel en omdat we ook niet welkom waren bij een tentoonstelling over oorlogen met Israel, tentoonstelling gefinancierd door Noord-Korea, van je vrienden moet je het hebben, hebben we uiteindelijk enkel Bosra bezocht. Bosra was de Romeinse hoofdstad van de provincie Arabie, het heeft een van de best bewaarde Romeinse theaters en bewoners leven tussen de ruines, het ligt drie uur rijden ten zuiden van Damascus.

28/11 Omdat Bruno niet tegen koud water kan is hij in het badhuis fris gewassen en heeft zijn schoenen laten poetsen en daarna huiswaarts gekeerd om zich te vermenigvuldigen. Indien ik jullie levens beschouw met baan, vrouw en kinderen dan vraag ik mij wel eens af of ik op jullie voor- of achterloop, ik denk het eerste. Bruno was echter kritisch, volgens hem is geluk uiteindelijk slechts bereikbaar door hard te werken en iets van je leven te maken en reizen hoort daar niet bij. Bovendien was hij in negatieve zin erg kritisch over mijn reisverslagen. Natuurlijk droom ik ook wel eens van een huis in Amstelveen met vrouw en twee kinderen op de bank maar we moeten realistisch zijn, de dagen aftellen zit er voor mij voorlopig niet in.
Bruno was drie dagen weg, ik was inmiddels in Palmyra en ik kreeg de dwingende gedachte dat je kerst met de familie viert, had Bruno misschien dus toch gelijk. Palmyra is een van de grootst bewaarde Romeinse steden en na twee dagen kende ik de meeste pilaren, daarna naar de Eufraat en bij Deir ez-Zur de rivier over waardoor ik voor het eerst in Mesopotamie stond. Zoals ik jullie reeds heb proberen bij te brengen was in Mesopetamie de eerste beschaving op aarde van de Sumerianen. Momenteel is de laatste grote beschaving op aarde, van de Amerikanen, hier weer een beschavingsoffensief begonnen, van je vrienden moet je het immers hebben. Langs de Eufraat naar het noorden met wat ruines en veel Bedoeinenfamilies.

2/12 Aleppo. Ook deze stad beweert de oudste in de wereld te zijn, dat is dan nummer drie. In Syrie worden alle steden ontsierd door portretten met de rotkoppen van vader en zoon Assad, de stad zelf is wel mooi.
Op 5 december begon om half zes de grote tocht huiswaarts. Vijftig kilometer naar de Turkse grens gelift en de grens overlopen. Aan de Turkse kant stond een vrachtwagen met Bulgaars kenteken en de man was blij mij te mogen meenemen. In anderhalve dag en drie uur slapen in de vrachtwagenstoel door Anatolie met een cabine die onderweg bijna in de fik stond, er was een isolatieplaat onder de cabine gaan branden. 's Avonds de Turks-Bulgaarse grens overgelopen. Aan Bulgaarse kant na twee uur een lift gekregen van een Turkse Nederlander onderweg naar Nederland. Flink doorrijden via Sofia en 's ochtends om vier uur in Belgrado vond mijnheer het tijd dat ik uit moest stappen want ik stonk, jawel ik stonk. Of ik nu daadwerkelijk stonk of niet, stinken is sowieso cultuurgebonden, maar het het was een teken dat ik weer in de geciviliseerde wereld aan het terugkeren was waar smetvrees de omgangsvormen bepalen, gelukkig weet ik beter.
Na drie dagen in Belgrado en een ontmoeting met een Servier waarmee ik in Nepal naar het hoogste punt in mijn leven was gelopen de nachttrein (valsspelen) naar Zagreb genomen en daar naar de grens met Slovenie liften en aan de grens een rit naar Biberach, een Zuid-Duits plaatsje aan de Zwitserse grens. Mijn chauffer nodigde mij thuis uit en na een warme maaltijd en warm overnachten met een dikke kat op mijn bed de volgende ochtend in de sneeuw verder naar het noorden en elf uur 's avonds bij Venlo de grens over naar mijn ontredderd vaderland. Zondagnacht 13 december om een uur stond ik voor een dichte deur van het ouderlijk huis maar een kwartier later opende de deur zich met een verbaasde moeder want vader had haar ongewis gelaten. Na een kwartier vroeg ik mij al af of ik ooit ben weggeweest maar dat was ik wel: het is een veldtocht van 997 dagen geworden, duizend dagen zou ook een beetje teveel van het goede zijn geweest. Het weerzien met zussen (waarvan er een nu toch wel echt oud begint te worden) en broer was ook van een niveau waar je zo een televisieprogramma van kunt maken, ik voelde mij dus wat ongemakkelijk.
Bij aankomst in Nederland is het eerste wat mij opviel dat Nederland zo ontzettend achteruit is gegaan, een land in de eindfase van de beschaving. Ik kan een aantal voorbeelden geven die jullie ook niet kan zijn ontgaan. De snelweg langs Abcoude is tijdens mijn afwezigheid twee keer zo breed geworden terwijl de minister van milieu naar Kopenhagen gaat voor een klimaatconferentie. Peilingen waaruit blijkt dat we behoefte hebben aan een nieuwe volksvijand en ophef omdat we tot ons 67e moeten doorwerken terwijl ik al drie jaar niet meer werk, ik begrijp al die ophef niet. Een mevrouw in de trein die de conducteur meldt dat ze schijtziek wordt omdat we moesten overstappen naar een andere trein. Een land dat rept over een economische crisis omdat er een paar procent decadentie vanaf is. Het enige wat de Nederlandse democratie nog kan redden is afschaffing van televisie.

Maar mijn verblijf thuis heeft mij ook goed gedaan. Ik ben bijgevoederd, van 72,5 kilo bij aankomst naar 78,9 kilo bij vertrek dus heb weer vet op de botten voor lange tochten. Tevens heb ik de zinloosheid van het leven weer van dichtbij gezien dus de reislust is weer gevoed.
5 Januari was ik jarig en een dag later heb ik het ouderlijk huis verlaten richting Afrika. Ik zal indien er een hongerbuik voor mij staat even omhoog kijken waar een bierbuik zuidwaarts vliegt richting de oranjecamping met in zijn bagage allerlei leuke oranje prullaria zodat mart smeets weer kan vertellen dat we toch zo'n enorm gek volkje zijn, en zo hollen we met z'n allen de afgrond in.
Ik was slechts tien minuten weg van huis en voelde me alweer veranderen van een familiemens in een oermens, zozeer ben ik veranderd. Een paar uur liften naar Dortmund, daar woont vriend Christof. Pas toen Christof mijn vriend werd was voor mij de oorlog voorbij. Daarna nog even terug naar huis wegens heimwee en een andere reden die het volk werkelijk niets aangaat en 14 januari vertrokken naar Praag. Dit is de tiende keer dat ik Praag bezoek maar de eerste keer dat ik foto's heb gemaakt en dat was een goede timing want de hele mooie stad Praag was onder sneeuw bedekt. 's Ochtends vijf uur teruglopend naar hostel maakten zigeuners in een cafe muziek. Dikke zigeunerinnen die door het hele cafe galmen, indien Oost-Europeanen hun oor hier te luisteren leggen zullen ze zigeuners toch een keer moeten gaan waarderen.
Vanuit Praag richting Brno waar ik drie jaar geleden linksaf ging richting Azie maar deze keer rechtsaf richting Afrika, dat is het veschil.

16/1 Bratislava, leuke stad met leuke mensen.

18/1 Boedapest, mooie stad, leuke mensen. Het is nog steeds koud en veel sneeuw maar geniet er maar van. De Donau volgend richting Servie, dat mijn Hongaarse chauffeurs geen Engels spraken leek mij logisch want we passeerden de plaatsen Kiskunfelegyhaza en Hodmezovasarhely en dan kun je er geen tweede taal bij leren. Met een Bulgaar door de Vojvodina naar Belgrado, Vojvodina is de volgende provincie dat niet meer naar Belgrado wil luisteren en dan hebben we de nationalistische Serven er toch maar mooi onder gekregen met elkaar, er blijft bijna geen Servie meer over.

21/1 Belgrado. Leuke stad met leuke mensen. Maar hoe leuk de stad en de mensen ook zijn, het is nu wel erg koud aan het worden, 's nachts onder de min tien en aangezien Belgrado een stad is van met name het nachtleven is het niet aangenaam. Belgrado is niet zo'n mooie stad maar men heeft als oorlogstrofee de gebouwen die tien jaar geleden door de navo zijn platgegooid nog niet opgeruimd, het sterkt de Serven in het gevoel dat de hele wereld tegen ze is, toch vind ik het wel aardige mensen. Ik ben in Belgrado naar de kapper geweest, waar overigens eens temeer uit blijkt dat ik ook maar gewoon een mens ben, de kapster praatte als brugman, of als kapster, en elke keer moest ik zeggen dat het korter moest waarop haar commentaar was dat ze niet korter wilde knippen omdat ik zulk mooi haar heb (haar woorden en verkeerde baan gekozen).

26/1 Timisoara. In Roemenie zijn boeren nog gewoon boer, met paard en wagen dampen de paarden in de kou. De dorpjes hebben wegen zonder asfalt en mooi versierde huizen met in het centrum een kerkje om de moed er in te houden. Roemenie is Europese Unie minus dertig jaar dus komt snel want de Oost-Europese inhaalrace gaat helaas snel. Het liften via de binnenwegen naar Timisoara begint een beproeving te worden met de kou, het werd zelfs zo erg dat ik bij aankomst in Timisoara mijn duim niet meer naar beneden kreeg, helemaal vastgevroren. Ik reed de grens over met een aardig echtpaar die weer de hele zijkanten van de auto volstopten met sigaretten en wiens communistische karretje weliswaar de tachtig kon halen maar daar een lange aanloop voor nodig had, en communistische karretjes hebben geen verwarming, geheel in de geest van Ceausescu. Wat de meeste mensen niet weten omdat het vliegtuig naar de Turkse Riviera hier geen tussenstop maakt maar Timisoara is weer een heel leuk Oost-Europees stadje maar de vervloekte inwoners zijn wel 15 december 1989 de revolutie tegen Ceausescu begonnen en zijn er nog trots op ook middels een tentoonstelling. Omdat het volk in de winter de zomervakantiefolders doorneemt ben ik in hostels vaak de enig betalende gast en dat betaalt zich uit in een slaapzaal voor mij alleen, niet gezellig maar wel luxe.

28/1 Brasov. Een nieuwe ervaring rijker, minus dertig graden. Heerlijk reizen in de winter, ik geniet er met volle teugen van. De laatste twee uur met een Spanjaard in een mercedes meegereden waarvan het dashboard reeds -20 aangaf, het raam open en er komt een koustroom naar binnen die de kaaklijn verstart. Maar het werd me te gortig, mede omdat ik redelijk zomers gekleed richting Afrika onderweg ben. Brasov ligt in de Karpaten, rondom de stad zijn de mooiste kastelen van Europa, waaronder een kasteel waar Dracula gewoond heeft. Maar ik denk niet dat Dracula de deur open had gedaan bij deze temperatuur dus heb het kasteel maar gelaten voor wat het is. Wel bij kasteel Peles onderweg naar Boekarest uitgestapt.

30/1 Boekarest. Een leuke stad met leuke mensen. Zoveel sneeuw als in Boekarest heb ik mijn leven nog nooit gezien maar de temperatuur begint aangenaam te worden, overdag minus acht graden. De inhaalrace met Europa duurt hier nog wel even, veel armoede en behoorlijke rotzooi. Het gebouw van Boekarest is natuurlijk het paleis van Ceausescu, uit bewondering voor Ceausescu ben ik communist geworden. Nicolae zat nogal in de zak bij zijn vrouw Elena, een heel gebruikelijk fenomeen weliswaar, het hele instituut huwelijk is er op gebaseerd. maar Nicolae had zoveel voor zijn volk over dat hij dit paleis liet bouwen. Indien je je eigen volk met zestien graden de winter doorjaagt terwijl je een paleis zo groot als het pentagon laat bouwen enkel om je vrouw te ontlopen dan heb je veel voor je onderdanen over. De bouw van het paleisparlement begon in 1984, kostte 3,3 miljard dollar, het is twaalf verdiepingen hoog en heeft 3100 kamers, een kamer voor Elena, een kamer voor Nicolea en 3098 kamers om elkaar te ontlopen.
Rondom zijn paleis staan de luxeappartementen voor de hielelikkers, ze wonen er waarschijnlijk nog steeds want toen het volk Ceausescu niet meer pruimde waren zij ook ineens ontzettend tegen het systeem maar ook dat is een heel gebruikelijk fenomeen, het hele bankwezen is er op gebaseerd.
In Oost-Europa bieden vrouwen zich weer voor spotprijzen aan maar zo zijn we niet getrouwd en mijn Roemeense chauffeurs vragen soms geld aan het eind van de rit maar zo zijn we natuurlijk ook niet getrouwd. Zou even fraai worden, ik sta in de kou, zij hebben het genoegen mij mee te mogen nemen en dan moet ik zeker betalen.

3/2 Veliko Tarnovo. De laatste kilometers voor de grens is een landweggetje en daarna over een hoge brug de Donau over naar Bulgarije, heel flink met minus 15 graden en sneeuwwinden de Stara Panina bergen in naar Veliko Tarnovo, de eerste hoofdstad van Bulgarije, een mooi dorpje met leuke mensen.

4/2 Sofia. Leuke stad met leuke mensen. Bulgarije is een beetje opportunistisch, omdat de duitsers ze macedonie beloofde waren ze eerst voor de duitsers, toen de russen in de buurt kwamen waren ze ineens voor de russen, daarna werden het hele goede communisten en wilden zelfs onderdeel worden van de Sowjet Unie, en nu zijn ze lid van het volgende instortende imperium de nato en eu. Van je vrienden moet je het immers hebben. Er staat een mooi Rode Leger monument en de bergen zie je vanuit de stad op de achtergrond.

7/2 Plovdiv. Leuke stad met leuke mensen. Plovdiv is de oudste stad in Europa, de Romeinse theaters, Ottomaanse moskeeen en orthodoxe kerken staan letterlijk naast elkaar. Een gat in de winkelstraat met een Romeins theater, een minpuntje is dat er ook een rooms kerkje staat. Een rode soldaat van steen kijkt weer vanaf de hoogste heuvel over de stad die behalve het historische centrum hoofdzakelijk uit plattenbau bestaat. Omdat in Plovdiv de temperatuur boven nul kwam besloot ik dat de Balkan wat extra aandacht verdiende en ben omgekeerd richting Macedonie.

10/2 Skopje. Ik ben binnendoor gegaan over de bergen en laatste anderhalf uur met dikke bak, patserige man, jong vrouwtje, prototype Balkan dus, meegereden naar Skopje. Voordeel van patsers is dat ze graag hun geld laten zien dus ik kreeg een driegangenmenu aangeboden en ondanks dat het mij enkel om het gratis eten te doen was gingen na enige tijd ook nog een aantal dames een paal verkrachten, dat vond ongeveer een meter voor mijn neus plaats, ik ben nog nooit zo opgewonden geweest. Ik moest ook nog aanschouwen dat de stoeipoes de patser ging liefkozen waardoor ik vermoed dat de eerste ontmoeting ooit in een vergelijkbare schuur heeft plaatsgevonden maar dat is natuurlijk suggestief. Ze dachten zelfs dat we vrienden waren dus ik mocht ook nog bij patser en stoeipoes in huis overnachten en uit gierigheid accepteerde ik het aanbod. De te verwachten wansmaak kende geen grenzen en er liepen behalve de stoeipoes ook nog een achttal poezen rond.

12/2 Struga. In de regen naar Struga aan het Ohrid meer. Laatste half uur met man en vrouw meegereden die mij weer thuis uitnodigden. De maaltijd, een overnachting, een ontbijt, zoals het hoort, dit keer wel heel aardige mensen en mooi uitzicht over het Ohrid meer.

14/2 Tirana. Aan de andere kant van het Ohrid meer ligt Albanie, prachtig de bergen over met uitzicht over het meer. Het eerste wat opvalt zijn de talloze Hoxha bunkers langs de grens. Eerste stadje was Elbassan, voornamelijk bewoond door Grieken. Nadat de Grieken en Albanezen in 1987 een staakt het vuren tekenden was de tweede wereldoorlog formeel voorbij.
Ik kan mij voorstellen dat de geschiedenis van Albanie gisteravond weer besproken is in de huiskamer van big brother maar ik loop er weer even snel doorheen. Hoxha was van 1941 tot zijn dood in 1985 de communistische leider, hij was bang voor een inval van Joegoslavie, de Sowjet-Unie of Griekenland waarop hij heel veel bunkers liet bouwen, en met heel veel bunkers bedoel ik ook heel veel bunkers. Een ingenieur kreeg de opdracht een bunker te ontwerpen, om te testen of het stevig genoeg was moest de ingenieur er zelf in staan, een tank vuurde een schot en de brave man kwam er ongedeerd uit. Gevolg is dat Hoxha er 700.000 liet bouwen (zegge: zevenhonderdduizend, geen nul te veel dus) liet bouwen tussen 1955 en 1980, en dat op een bevolking van drie miljoen zielen. Hoxha was eerst bevriend met de Sowjet-Unie maar nadat hij ruzie kreeg met Chroetsjov over een te bouwen onderzeeboothaven waren het geen vrienden meer. Hoxha raakte bevriend met Mao. Terwijl in China miljoenen stierven van de honger gaf Mao kapitalen uit aan ontwikkelingshulp om vrienden te kopen. De Albanese economie bestond voor ongeveer de helft uit hulpgoederen van China (werkelijk waar), van je vrienden moet je het immers hebben. Ze hebben hier zelfs enige tijd culturele revolutietje gespeeld, kantoorpersoneel moest op het land werken, daar ben ik dan wel voorstander van en autobezit werd verboden, ben ik ook voorstander van. Omdat in 1971 de tafeltennisdiplomatie tussen de VS en China zijn vruchten begon af te werpen en deze landen vrienden werden kreeg Hoxha ook ruzie met Mao en toen waren de Albanezen geen Maoisten meer maar Hoxhaisten (werkelijk waar). Na de val van het communisme vluchtten duizenden sloebers op roestboten naar Italie en in 1997 waanden de arme sloebers zich even rijk middels een piramidespelletje maar dat doen rijke sloebers ook graag. Door de isolatie en armoede bestaat in de bergen van Albanie nog eigen regels (lees: wikipedia.org/wiki/Kanun en en.wikipedia.org/wiki/Albanian_sworn_virgins. Cultuur van wraakneming, vrouwen zijn familiebezit en gasten zijn de hoogste eer, Albanie is het laatste traditionele land van Europa en ook het laatste land waar mensen nog enthousiast worden van vreemdelingen. Maar komt snel want het zal snel verdwijnen.
Er is in Tirana ook nog een straat vernoemd naar de heer bush, in de nadagen van zijn kwaad was Albanie het laatste land waar hij nog populair was en nadat hij uit de auto stapte stonden er allemaal jaap de hoop scheffers met de hakken tegen de stoeprand om meneer bush een hand te geven en heel hard te juichen. Een jaap de hoop scheffer heeft toen snel het horloge van meneer bush gestolen maar gelukkig stond achter hem het normen en waarden-meneertje en het normen en waarden-meneertje vond dit geen goede normen en waarden en gaf jaap een reprimande. De gristendemocratische broeders vielen als rotte appeletjes uit de boom en de rest volgen jullie thuis maar want we krijgen weer idols-verkiezingen in Nederland.

18/2 Kotor. Via Skhoder de grens over naar Montenegro, Albanese chauffeur werd zelfs een beetje kwaad dat ik hem geen geld gaf maar verschil moet er zijn en dat moet ook zo blijven. De weg kronkelt langs de prachtige Adriatische Zee, voor de thuisblijvers niet te verwarren met de Noordzee. Kotor is een oud plaatsje in een fjord waar de kou geen probleem meer was maar wel de continue regenval. Op een droge dag naar de hoogste berg van Montenegro, de berg Lovcen, met 1700 meter een mooi uitzicht over de bergen en de kust.
Balkan betekent beboste bergen en de mensen hebben een sterke territoriumdrift, in Nederland hebben de mensen ook territoriumdrift dat zich uit in de meest afschuwelijke tuinhekjes, op de Balkan uit zich dat met messen, ik weet niet wat erger is. De Montenegrijnen beschouwen zichzelf als Serviers maar dan wel speciale Serviers en toen Montenegro Servie de rug toekeerde in 2006 konden de nationalisten niet meer van Groot-Servie maar enkel nog van Klein-Servie dromen. Haha, we hebben ze eronder.

22/2 Dubrovnik. Langs de Adriatische kust kom ik langs verschillende vestingstadjes, ook de Montenegrijnse politie gaf me een lift, en 's avonds in Dubrovnik in Kroatie. Een stad moet heel wat in huis hebben om mij nog te verbazen maar Dubrovnik is pittoresk, heel erg pittoresk, de parel van de Adriatische kust. In 1991 en 1992 hebben de Serven en Montenegrijnen de stad flink aan gort geschoten, de ingestorte gebouwen staan keurig aangegeven, maar het is allemaal weer opgebouwd en gelukkig zijn de toeristen nog thuis de folders aan het lezen en bij de nagenoeg fascistische anwb aan het informeren of de wegen hier wel verhard zijn en de toiletten schoon.

25/2 Mostar. Via de kustweg eerst de grens over naar Bosnie, tien kilometer later weer naar Kroatie, en een kwartier later weer in Bosnie, onder Tito was alles beter. Ik reed met een vrolijk katholiek stel vanuit Dubrovnik naar Bosnie, ze gingen op bedevaart in Medjugorje, er is daar een wonder verricht. De aardige mensen waren onderweg naar Mostar en vroegen of ik meewilde op bedevaart, omdat katholieken in hun jeugd misbruikt zijn heb ik veel sympathie voor de mariavereerders dus accepteerde het aanbod graag, maar dat was een misverstand want de hele missie duurde drie uur bidden, huilen, op de grond spartelen, in lange rijen voor de maar liefst dertig biechthokjes staan en ik moest dat geneuzel allemaal aankijken.
Mostar is een klein stadje met veel oorlogsschade, veel gebouwen zijn nog steeds kapot. De Kroaten riepen een staatje uit in Mostar en omgeving waardoor de moslims en kroaten vanaf voorjaar 1993 tot voorjaar 1994 elkaar te lijf gingen. Het symbool van eeuwenlang samenleven van kroaten en moslims, de brug Stari Most gebouwd in 1566, viel op 11 september 1993 in het water. De brug is inmiddels uit het water gevist en nieuw gebouwd maar veel gebouwen hebben nog kogelgaten. Er loopt een brede weg door de stad met aan de ene kant Kroaten en aan de andere kant Moslims.

28/2 Sarajevo. De weg van Mostar naar Sarajevo is weer prachtig, ik kan me voorstellen dat je om dit landschap oorlog gaat voeren. Wel jammer dat een chauffeur reeds zijn broek ging openmaken, daar begin ik toch een beetje moe van te worden en moest weer snel uitstappen. Voor een brug is middels een moord op Franz Ferdinand in 1914 het startschot gegeven voor de Grote Europese oorlog en met een beetje creativiteit kun je stellen dat in 1995 in Sarajevo ook het einde van de grote Europese oorlog was. Maar het gaat goed met Europa en de Balkan is daar het beste bewijs van. Een inwoner van Sarajevo heeft mij een rondleiding gegeven door Sarajevo, ja, het was een leuke tijd tussen 1992 en 1995. Ze liet me de vluchtwegen van Sarajevo zien, de wegen die nog begaanbaar waren zonder scherpschutters, snipers alley, en de nachtclubs die in de oorlog vrolijk doordraaiden, de Olympische gebouwen etc. Er waren 12.000 doien in vier jaar tijd maar het meeste is opgebouwd mede met hulp van andere steden. Amsterdam is een partnerstad van Sarajevo en daarom rijdt tram 3 hier rond.

5/3 Belgrado. Over de koude besneeuwde bergen een lift van een aardige man die in de oorlog door mladic persoonlijk voor hoerenjong werd uitgescholden omdat hij tegen de zin van de generaal een loopgraaf aan het graven was. De Drina over naar Servie en weer naar Belgrado, in zes weken veel douanemannetjes in hun hokje gepasseerd die allemaal ijverig een stempel in mijn paspoort zetten, zo raken de pagina's weer snel op.
Via Nis naar Plovdiv alwaar nog twee dagen de bergen in en overmoedig geworden door het mooie weer voor het eerst in maanden onder hotel sterrenhemel geslapen maar het was bitterkoud in de nacht. De ontvangst in Plovdiv was daarentegen allerwarmst want in het hostel kon ik live de wedstrijd Ajax tegen onze vrienden uit eindhoven bekijken waarvan de uitslag 4-1 (zegge: vier tegen een) was. Daarna mijn laatste gristelijke biertje gedronken want ik ben weer in alcoholvrij islamitisch land en in Afrika zal ik geheelonthouder zijn. Volgende dag de grens over naar Turkije waar in de zomermaanden van 1989, dus in de nadagen van het communisme, maandenlang een kilometerslange file met Bulgaarse Turken stond die de grens over geflikkerd werden om Bulgarije te Bulgariseren. 300.000 (zegge: driehonderdduizend, geen nul teveel dus) Turken moesten Bulgarije verlaten om het land te zuiveren en het zijn weer van die absurde Balkan-gebeurtenissen die alweer vergeten zijn. Turkije was dan ook woedend, maar de boosheid zou geloofwaardiger zijn geweest indien ze niet hetzelfde geintje flikten met de Koerden. De Bulgaarse Turken werden dan ook grotendeels naar Koerdistan gestuurd om Oost-Turkije te verturksen.
Na de grens een nachtje in Edirne, heel mooi stadje, voormalig hoofdstad van het Ottomaanse Rijk en daarna niet naar Istanboel maar meteen rechtsaf zuidwaarts naar Gallipoli. Ondanks dat de tweede wereldoorlog mijn favoriete oorlog is was de eerste ook een heel mooie. Grote velden met oorlogsgraven en monumenten en vooral Australische toeristen die met hun dikke benen voor de foto poseren. Instinctief ging ik een loopgraaf graven, ik heb gevochten, ben gewond geraakt en gesneuveld maar ook weer opgestaan.
Gallipoli is door de Britten en Fransen met hulp van de Anzac-legers (Australie en Nieuw-Zeeland) gebruikt om het Ottomaanse Rijk buiten de Eerste Wereldoorlog te houden en de Dardanellen en Bosporus open te houden voor Russische Zwarte Zee havens. Het mislukte ten koste van 138.000 soldatenlevens. Generaal Mustafa Kemal heeft er voldoende roem vergaard om de Turkse Republiek uit te roepen en zich vader van de Turken (Ataturk) te mogen noemen. Ataturk wordt nu weer door het leger misbruikt om een voet tussen de deur van de politiek te houden. Gallipoli was de grootste nederlaag van de geallieerden in WWI en de vernedering zo groot dat men twee jaar later niets anders kon bedenken dan de overwinning uitonderhandelen om daarmee een tweede orgie van geweld in gang te zetten.

18 maart is Ataturkdag in Turkije en Gallipoli is het centrum van de festiviteiten. Dus oorlogsschepen door de Dardanellen varen, helicopters erover, militairen door de straten trommelen, erg kinderachtig allemaal. Veel oude mannetjes met medailles, vrouwtjes met hoofddoeken de Turkse vlag aan het balkon hangen en op straat nog veel meer vlaggen en natuurlijk het grote gajes op bezoek, zelfs de premier kwam langs. Hij zal een gezellige middag naast de generaals hebben gezeten die de plannen al klaar hadden om hem in naam van ataturk te wippen. Het was de juiste dag om te vertrekken dus na een half uur met de boot over de Dardanellen en ik was weer in Azie, de zesde keer in drie jaar en meteen in vol tempo richting Syrie. Onderweg wilde een chauffeur graag dat ik even mee ging naar het stoomlocomotievenmuseum, daarna naar het graf van zijn ouders en daarna naar de Apollo tempel in Didym, buitengewoon mooie tempel weer en hedendaagse architecten moeten zich schamen indien ze dit zien. Na een uitgebreide lunch bracht hij me weer terug naar de weg. Tien minuten later stopte een meneer die erg van scheuren hield waardoor de auto uit de bocht vloog maar gelukkig zonder kleerscheuren en met wat duwen kregen we de auto weer op de weg en konden meteen verder scheuren naar Antalya. Eergisteren op de derde verjaardag van mijn reis weer de grens over naar Syrie en naar Aleppo en ben ik weer in Arabisch land dus begroet de mensen weer met Salam Alaykum. De douanemedewerkers waren ondanks dat ze al nauwelijks in hun uniform pasten uitgebreid aan het eten en zetten met hun vette vingers vingerafdrukken in mijn paspoort maar lieten me vlotjes het land in, het visum kreeg ik in tegenstelling tot vorige keer aan de grens.
Vanmorgen zat ik wat brood naar binnen te werken op een plein, vijf meter tegenover mij zit een mevrouw in zwarte chador, dus enkel een kijkgaatje, ze floept een tiet naar buiten om de baby te zogen. Het eendimensionale beeld wat meneer geert verkondigt over de islam is gelukkig heel anders maar dat weten de meeste luisteraars wel. Syrie is sowieso een voorbeeld hoe religies vreedzaam samenleven en men heeft geenszins de behoefte dat te veranderen, Nederland kan hier nog wat van leren. 90 Procent van de mensen in Syrie zijn moslim maar dan van alle stromingen en 10 procent is christen, met name Maronieten, dat zijn eigenlijk katholieken en je moet ook wel tolerant zijn om mariavereerders te accepteren. Het was vanmorgen reeds 28 graden dus eigenlijk alweer een beetje te warm.


Alle lieve mensen, op deze voor mij onsympathieke wijze wil ik graag Bruno feliciteren met niet zomaar een vermenigvuldiging maar een verdrievoudiging, Het is een tweeling geworden en dat is hartstikke mooi want dan kun je vaak korting krijgen. Van harte gefeliciteerd, ook namens de Syriers.
Het is een erg lang verhaal geworden maar dat mag ook wel na vier maanden zonder geestelijke voeding, het zal een stuurloze tijd zijn geweest. Morgen weer langs de Eufraat de woestijn in, alleen allah weet of ik zal overleven, daarna via Jordanie en Israel (indien ik het land word toegelaten) naar Egypte en van noord naar zuid Afrika, volgende bericht hoort u mj weer klagen over de hitte. Indien ik opschiet ben ik nog net op tijd voor de WK-finale Nederland tegen Duitsland. De reis gaat nu echt beginnen.


Vaarwel