Geschiedenisles voor consumenten.

Alle lieve mensen,

Ik ben inmiddels aangekomen in het land dat volgens de westerse media de hel op aarde is. Maar zoals altijd is je grootste vijand als hij voor je staat je grootste vriend. Pakistanen zijn gastvrije mensen zoals alleen moslims kunnen zijn, op elke hoek van de straat moet ik weer thee drinken met baardmannen en als wereldburgers bespreken wij cricket, politiek en of ik getrouwd ben, ik heb zelfs al twee partijen schaak op straat gespeeld, met veel publiek en beide verloren maar nog een maand in Pakistan en ik kan weer echt schaken. In tegenstelling tot India ben ik hier welkom en gast, de vakantie is voorbij en de reis is weer begonnen.

30/3 Kathmandu. Na mijn Pakistaanse visum ontvangen te hebben en ik op het punt stond te vertrekken kreeg ik een acute en heftige diarree-aanval waardoor ik drie dagen tussen mijn hotelkamer en de toilet leefde. Na drie dagen had ik er genoeg van en ben maar weer eens aan de antibiotica begonnen, de derde kuur in twee jaar maar wel bijzonder effectief want na een paar uur speelde het leven zich weer in mijn hotelkamer en zelfs op straat af. Omdat ik zonder ongelukjes niet kon reizen was de consequentie wel dat ik een paar dagen over mijn visum heen was en daar weet de bureaucratie wel raad mee, 39 dollar voor een beetje diarree. Niet bacterien maar bureaucraten zijn de parasieten van de maatschappij.

In Kathmandu mag je blij zijn indien je 's avonds een uur electriciteit hebt dus er is nog veel werk te verrichten voor de maoisten. De laatste twintig kilometer voor de grens moest ik weer lopen, dat is vijf uur lopen, omdat men de weg wederom of nog steeds versperde. Gelukkig mocht ik als buitenlander ongehinderd doorlopen maar lokalen kwamen echt niet verder. Er waren ongeveer tien wegversperringen met vooral opgewonden jongemannen die een paar autobanden in de fik steken en mij druk gebaarden dat ik verder mocht, ik houd wel van een beetje revolutie maar ik heb toch liever dat ze zoiets in hun eigen tijd doen, met name omdat de grens reeds laagland is en het inmiddels heel erg warm is geworden dus twintig kilometer is geen recreatietocht.

8 April passeerde ik de grens naar het land waar de ober aan je tafel blijft staan voor meer fooi, iedereen een folder in zijn broekzak heeft van een liefdadigheidsorganisatie voor een donatie, ondanks volledig negeren je altijd naar je hotel begeleid wordt voor de commissie, zonder te weten wat iemand wil verkopen de openingszin "very cheap price" is en iemand het ook nog nodig vond spullen uit mijn tas te stelen die schuin achter mij stond in de bus, kortom ik ben weer in India, twaalf dagen was voldoende.

Onderweg Ayodya aangedaan, geboorteplaats van Rama en inmiddels verworden tot symbool van Hindoe-extremisme. Bijzondere stad en bijzondere tempels en heel veel met hun tanden dreigende apen, daar moet je echt geen beet van krijgen. Rama was een incarnatie van Vishnu, hij heeft de stad met behulp van apen heroverd op demonen en werd daarop tot koning van de stad benoemd, de apen zijn dus blijven hangen, ik begin het Hindoeisme steeds beter te begrijpen. Ayodya is weer zo ontzettend India, heilige mannen, aparte tempels die ik nog niet eerder heb gezien en natuurlijk geld, en maar zeiken om je geld. Hindoeisme is gebaseerd op goed gedrag waardoor je in je volgende leven een kaste hoger uitkomt en zelfs bevrijd (moksha) kunt worden. Bij slecht gedrag kun je veranderen in een dier, wetenschappelijk kan ik dus aantonen dat Hindoeisme een verzinsel van de mensheid is want anders zou India niet binnenkort het inwonerrijkste land ter wereld zijn.

Omdat mensen zich graag als kinderen gedragen hebben hindoes in 1992 een moskee, nota bene uit de 15e eeuw, gesloopt omdat hier een tempel zou hebben gestaan. En passant ook nog een paar duizend moslims vermoord. Sindsdien zoekt een commissie al vijftien jaar naar de tempel die nog steeds niet gevonden is. Wel weer een heel mooi stadje maar overal militairen en controleposten en foto's zijn niet toegestaan.

Daarna richting Agra, oftewel de Taj Mahal. Monument van de liefde en de trots van India. Volgens mij bestaat er geen officiele lijst zeven wereldwonderen maar deze kan er bij. Ik ben natuurlijk absoluut geen welvaartskind maar wel een beetje verwend wat ik allemaal heb mogen zien van de wereld en ik kan niet meer bepalen wat het mooist was. De Hermitage, de Registan, Bagan, Angkor Wat of Taj Mahal. Ik denk dat ik de Registan het mooist vond, de rest mogen jullie zelf bepalen aan de hand van de foto's. Typisch India is dat veel hotels een dakterras hebben met soms uitzicht op het monument. Ik arriveerde in mijn hotel, liep het dakterras op en keek op de Taj Mahal uit, fantastisch, het is een wereldwonder. Gebouwd tussen 1631 en 1653, omdat de vrouw van de Mughal Shah Jahan overleed bij de geboorte van veertiende kind is dit monument van de liefde gebouwd door duizenden slaven. Heel liefdevol.

Daarna met de bus naar Delhi waar een vrouw een paar rijen voor mij uit het raam kotste wat bij mijn raam weer naar binnen kwam, gelukkig had ik mijn zonnebril op maar de brokstukken zaten in mijn haar. In de grootste democratie ter wereld waren inmiddels verkiezingen aan de gang, dan kunnen de mensen de ene groep corrupte politici vervangen voor een andere groep corrupte politici, het maakt allemaal niets uit maar beter dan de dictatuur china, alhoewel daar geen mensen op straat sterven, een rechtvaardiging voor dictatuur dus. Van elke roepie die de overheid hier besteedt bereikt 16 procent het uiteindelijke doel, de rest is corruptie, en dat is door onderzoek van dezelfde overheid vastgesteld.

Vervolgens naar de Pakistaanse grens, de provincie Punjab, de sikhprovincie en als laatste door de Britten er onder gekregen. De stad Amritsar is voor Sikhs de heiligste plaats met het heilige der heiligen, de Gouden Tempel. Een goeroe heeft het Sikhisme vijf eeuwen geleden gesticht uit onvrede met het kastenstelsel. Sikhs dragen baarden, tulbanden en zwaarden en hebben vaak de naam Singh. Amritsar is weer een politiek beladen stad, in 1919 hebben de Britten een paar honderd demonstranten doodgeschoten, hierop riep Gandhi op passieve weerstand tegen het satanische koloniale bestuur te bieden.

In 1980 bezetten Sikh-extremisten de Gouden Tempel om hun eis voor een eigen staat kracht bij te zetten. In 1984 heeft premier Indirah Gandhi (dochter van Nehru en geen familie van Mahatma, hij was immers geweldloos) het leger naar de tempel gestuurd om er een paar honderd af te slachten waarop Indirah door een Sikh-lijfwacht weer vermoord is.

21 April de grens over naar de aartsvijand en daar probeert men nog grappig te zijn ook, bij het sluiten van de grens aan het eind van de middag gaan grensbewaking aan beide kanten zich als clown gedragen. Aan zowel Indische als Pakistaanse kant heeft men tribunes gebouwd die redelijk vol waren, ik mocht als buitenlander op de eretribune plaatsnemen. Eerst komen een aantal dorpsgekken met Pakistaanse vlag het volk opzwepen, "Pakistan superpower" was de belangrijkste kreet. Daarna kwamen de militairen in haantjeskostuum stampend en hun benen boven het hoofd tillend aangestampt, het hek ging na wat heen en weer stampen nog een keer open, de vlag werd neergelaten, hand geschud met de vijand en het hek kon weer dicht. Dit is de enige grensovergang tussen de twee landen.

Ik moet nog even wat rechtzetten over India, het is jullie misschien opgevallen dat Indiers niet mijn favoriete mensen zijn maar je komt er natuurlijk zo af en toe ook aardige en belangeloos hulpvaardige mensen tegen. Men zegt vaak over India dat je ervan houdt of het land verafschuwt, ik heb er van gehouden en het land is zo ontzettend anders dan al het andere met een geschiedenis en cultuur die je uniek mag noemen, je blijft hier je ogen uitkijken zoals ik in geen enkel ander land heb ervaren. De strijd om het hoofd boven water te houden is hier nu eenmaal heel erg hard, 77 procent van de mensen moet leven van minder dan 30 roepie, dat is 50 cent.

De grens over van de provincie Punjab in India naar de provincie Punjab in Pakistan. De provincie Punjab werd dus in tweeen gedeeld in 1947 en was het centrum van het drama van de opdeling van de Britse kolonie en ik zal even wat Pakistaans ontstaansgeschiedenis uitleggen want het is actueel. Toen de Britse Raj zijn einde naderde maakten de Britten de kapitale fout hun oren te laten hangen naar de radicalen in plaats van de gematigden zoals Mahatma Ghandi die tegen de opdeling waren, de kolonie werd opgedeeld volgens religieuze lijnen. Dat is onmogelijk want mensen wonen door elkaar heen. Het drama was dan ook niet te overzien met name in de provincie Punjab. West-Pakistan en Oost-Pakistan werd als een islamitische staat gecreeerd. Punjab eeuwen bewoond door met name Sikhs werd Pakistan, deze kozen richting India te vluchten, Hindoes vluchtten richting India en Moslims vice versa. Ik geloof de grootste volksverhuizing in de menselijke geschiedenis, acht miljoen mensen gingen de nieuwe grens over naar religieus zuiverder gebieden, bij alle moordpartijen zijn een miljoen mensen vermoord en zo ontstond de geboorte van twee buurlanden waar nog steeds niemand raad mee weet. En vanaf 1971 drie buurlanden toen Bangladesh ten koste van een half miljoen mensenlevens zich losmaakte van Pakistan.

Het probleem Kashmir ontstond, de prins van Kashmir was hindoe, de meerderheid van de bevolking moslim. Omdat Pakistan nog geen leger had boden de Pashtuns aan Kashmir te bevrijden/bezetten, omdat Pakistan dit leger niet kon betalen mochten ze hun soldij onderweg plunderen waardoor India de tijd had Kashmir te bevrijden/bezetten. Er is inmiddels drie keer oorlog gevoerd om Kashmir en talloze kleine oorlogjes. Op een gletsjer op 6000 meter hoogte liggen de legers op soms een paar honderd meter afstand van elkaar. Indien men een granaat afvuurt slingert deze door de ijle lucht een beetje rond, er gaan hier meer soldaten dood door ontberingen dan gevechten.

In 1949 werd er een bestandslijn bepaald, de line of control, eenderde is voor Pakistan en tweederde voor India, geen partij erkent de grens. Een voorwaarde was dat de Kashmeri in een referendum zouden kunnen kiezen bij welk land te horen, dit referendum is er natuurlijk nooit gekomen omdat India beseft Kashmir kwijt te raken. Het conflict in Kashmir heeft inmiddels 60.000 mensenlevens gekost en India begaat stelselmatig schendingen van mensenrechten, er zijn 4000 mensen 'verdwenen'. Pakistan noemt dit staatsterrorisme, India vindt dat Pakistan terroristen het gebied in stuurt. Beide is juist.

Bij het ontstaan van Pakistan bestond dit land uit losse stammen en bevolkingsgroepen die niets met elkaar gemeen hadden. Dit leidde weer tot veel rebellie en bloedvergieten en heeft niets met religie te maken. Het grootste gebied is Balochistan, de Balochen wonen soms nog als nomaden in het grote dunbevolkte woestijngebied langs de Iraanse grens en om ze eronder te krijgen heeft het leger er een stuk of 50.000 over de kling gejaagd. Om bevolkingsgroepen te integreren in een land moet je ze niet onderdrukken maar een fatsoenlijke overheid zijn dan worden de mensen vanzelf enthousiast maar aangezien Pakistan natuurlijk weer van corruptie aan elkaar hangt gebeurt van dit alles natuurlijk niets. Een land dat nucleaire wapens bouwt terwijl vijftig procent van de bevolking analfabeet is zegt voldoende. In Balochistan werd aardgas ontdekt en toen was de interesse van de overheid in een keer wel gewekt.
In de hele provincie Balochistan is het te gevaarlijk om te reizen. Sinds 1980 is er in Karachi een burgeroorlog tussen Mohajirs en Sindhis, de afgelopen weken zijn ze in Karachi weer aan het vechten waarbij enige tientallen zijn vermoord.

Een andere groep is de Pashtuns. Omdat de Britten in twee oorlogen in de 19e eeuw niet enkel verslagen werden door de Pashtuns maar simpelweg in de pan werden gehakt hebben ze uit nood met de Russen besloten Afghanistan als buffer tussen de Britse kolonie in het zuiden en Russisch koloniaal belang in Centraal-Azie te creeren. Ook dit hebben de Britten weer heel dom gedaan want het land van de Pashtuns, Pashtunistan, werd opgedeeld tussen Afghanistan en de Britse kolonie. Deze grens, de Durand Line werd getrokken in 1893 en bestaat ook vandaag nog steeds enkel op papier, de Pashtuns kijken naar de andere kant van de grens en niet naar Islamabad of Kaboel. Dit zijn de tribale gebieden waar de Pakistaanse overheid nooit gezag heeft gehad en dat sinds 2006 officieel heeft opgegeven. Het westen boos maar het is de Britten dus ook nooit gelukt. Het is het grootste tribale gebied in de wereld en dit is dus het gebied waar de talibaan, al qaida en mogelijk de heer laden rondhangt. Jullie weten wel, dat is de meneer die samen met meneer bush heeft geprobeerd de wereld de afgrond in te duwen.

De Pashtuns hebben een cultuur van grote koppigheid en morele codes waar wij in het westen weinig van begrijpen, maar zij begrijpen ook weinig van ons. Bestuur door raad van ouderen, de jirga's, individuele gelijkheid, schaamteculuur van eer en gezichtsverlies en onvoorwaardelijke gastvrijheid, desnoods tot de dood er op volgt, letterlijk. Legendarisch is de wraakneming van Pashtuns. Indien je een Pashtun iets aandoet zal hij dit niet enkel nooit vergeten, hij zal je dubbel laten terugbetalen. Indien je een Pashtun iets goed doet zal hij dit niet enkel nooit vergeten, hij zal je dubbel belonen. In Pashtun-gebieden zijn veel huizen een soort fort, koppiger en trotsere mensen bestaan er waarschijnlijk niet in de wereld.

In 1977 greep zoals gebruikelijk in Pakistan een generaal met geweld de macht en deze meneer wilde Pakistan islamiseren. Hij hoefde dit niet zelf te doen want de Amerikanen en Sowjets hebben dit voor hem gedaan. De Sowjets vielen in 1979 Afghanistan binnen, Saoedi-Arabie en Iran stuurden jihadisten en het wahabisme, de Amerikanen gaven de miljarden dollars en wapens voor de mujaheddin en het tribale gebied radicaliseerde. De generaal liet jihadisten de veiligheidsdienst infiltreren om ze te gebruiken voor Kashmir en creeerde een staat in de staat. Het Westen wil nu dat de jihadisten worden bestreden door hun eigen dienst, bovendien gebruikt Pakistan ze nog steeds voor de strijd in Kashmir.

Inmiddels vindt de VS het nodig in de tribale gebieden met onbemande vliegtuigjes wat heen hen en weer te schieten. Indien ze een kopstuk raken wordt dat met veel tromgeroffel in de westerse media gemeld maar 999 van de duizend keer worden onschuldige mensen getroffen. Dus uiteraard haat men het westen en is taliban welkom.

De westerse media laat tussen shownieuws en hart van nederland via breaking news waar de aex onderin voorbijschuift wat barbaarse daden van de talibaan zien om de oorlog te rechtvaardigen, een meisje in het Swatgebied dat gegeseld wordt (ik keur dit soort gedrag absoluut niet goed maar met het softe gedoe in Nederland schieten we natuurlijk ook niets op), en een aanval op het cricketteam van Sri Lanka in Lahore (ik keur dit soort gedrag absoluut niet goed maar indien je zo'n lullige sport beoefent vraag je er ook een beetje om). Maar denk je nu echt dat de mensen in Pakistan of tribale gebieden of Afghanistan dit gedrag wel goedkeuren, overal in de wereld willen mensen een fatsoenlijk leven hebben, ook hier, alleen met bombarderen van burgerbevolking drijf je ze in de handen van de harde talibaan. Ik dacht dat de heer obama slimmer was dan de heer osama en dit wel in de gaten had maar hij stuurt weer 30.000 extra boerenpummels die mission impossible temidden van stammencultuur, papaverteelt, corruptie en armoede moeten uitvoeren.

Onze premier, vertegenwoordiger van nette mensen (hardwerkende en godvrezende burgers), heeft ons reeds een oorlog in gelogen en nu lult men weer over een noodzakelijke oorlog die niet verloren mag worden maar dat in feite allang is. Geweld trekt geweld aan, het hoogst haalbare is dat je de talibaan naar Pakistan schiet, iets wat nu gaande is, en de volgende dag rijden ze weer gewoon met de bus terug naar Afghanistan. Er zijn drie manieren waarop je de oorlog in Afghanistan en Pakistan kunt beeindigen: fatsoenlijke overheid (met scholen verjaag je de taliban), oplossing voor Kashmir en drugs legaliseren want de zijderoute is een drugsroute geworden (probeer dat maar eens aan nette mensen uit te leggen).

Indien de westerse democratie wil overleven zullen we eerst de televisie moeten afschaffen, gelukkig hebben jullie mij nog.

En in dit prachtige land heb ik gereisd, dit land heeft een geschiedenis dat maar door heel weinig landen wordt geevenaard. De Indus vallei is de wieg van de beschaving van Zuid-Azie en alle grote veroveraars van het subindische continent kwamen via deze vallei. In Pakistan zijn een van de oudste nederzettingen op aarde gevonden en vanaf 3500 voor chr. leefden miljoenen mensen aan de Indus in de grootste en meest ontwikkelde steden van zijn tijd.

21/4 Lahore, negen miljoen inwoners, hoofdstad van Punjab. Het eerste wat me opvalt is dat er geen koeien en vlaaien op staat lopen en liggen, op de een of andere manier krijg je toch een band met die beesten, ze zijn dus echt heilig. De eerste dag wel meteen drie bomaanslagen overleefd, de flarden kleding hingen aan mijn lijf, mijn rechterbeen sleepte ik achter mij aan en mijn linkeroogbal hing er uit maar ik liep gewoon verder alsof ik de terminator ben want de reis gaat gewoon verder.

Lahore is, het kan niet anders, een stad met grote historie. De handelaren en veroveraars vanuit Centraal Azie gebruikten Lahore als toegangsweg tot de rest van het subcontinent, de stad is vernoemd naar de zoon van Rama, Loh. De Mughals kwamen als nazaten van Tamerlane en Ghengis Khan vanuit Centraal Azie via de Indus naar India en veroverden de stad in 1524 en gebruikten Lahore regelmatig als hoofdstad. De Mughals waren de tweede veroveraars die het hele subcontinent controleerden, eerst waren dat de Mauryans onder Ashoka die het subcontinent Boeddhisme bracht, dat heb ik al een keer uitgelegd maar dat zijn jullie waarschijnlijk alweer vergeten tijdens al het televisie kijken. De Guptas (319-510 na Chr.) maakten het Hindoeisme weer als staatsgodsdienst. De Britten waren de derde die het hele subcontinent controleerden.
Het kasteel in het centrum is de trots van de stad, er is een aparte ingang voor de koning waar hij met olifant doorheen kon via een olifantentrap, ik paste er net doorheen met mijn borstkas. Naast het kasteel staat een van de grootste moskeeen op aarde, er kunnen honderdduizend mensen gelijktijdig, zoals mijn oma altijd zei: "met de gatjes de lucht in". Ernaast staat een Sikh-tempel, Lahore is van 1799 tot 1839 door Sikhs bestuurd totdat de Britten Punjab overnamen.
De oude stad is arm en interessant, ik moet weer overal thee drinken en men heeft mijn zonnehoed gestolen.

In Lahore ben ik naar een aantal muziekoptredens geweest, de eerste was een optreden met Qawwali muziek waarbij artiesten uit het hele land kwamen optreden, in een moskee werden liedjes ten gehore gebracht en regelmatig kwamen een aantal vetkezen naar het podium om geld over de grond uit te strooien om de arme schooiers achteraan duidelijk te maken wie hier de dienst uitmaakt. 's Nachts naar een veel interessanter soefi-optreden geweest. Trommelmuziek en heel veel hasjies bracht het publiek in vervoering waarna een groepje mannen als zombies een dans ging uitvoeren alsof ze door de duuvel bevangen waren waardoor hun hoofd heftig heen en weer werd gedraaid.

Multan. Mooie stad, veel te zien en eindelijk kreeg ik waar ik recht op heb, politiebewaking. In Pakistan is de politie je beste vriend en bovendien een beetje overijverig en overbezorgd, of beter gezegd, waarschijnlijk niets anders te doen want ik kreeg politiebewaking voor mijn hotel.
Een mooie moskee waar jongetjes koranles krijgen en een reeds vergaan kasteel en voor het overige ongeasfalteerde wegen dus erg veel stof.

In Pakistan zijn overal winkels waar je wapens kunt kopen, er staat overal bewakingspersoneel met geweren, politie loopt met kalashnikovs en particulieren lopen ook openlijk rond met pistolen. In Multan vroeg een man mij een foto te maken waarop hij met pistool zwaaide.

Volgende dag naar Bhawalpur, vanaf daar naar Uch Sharif, belangrijke plaats voor soefisme, mooie tombes en te veel om te noemen, ga zelf eens kijken zou ik zeggen. Pakistan is erg arm, de wegen nauwelijks geasfalteerd waardoor er erg veel stof is maar de mensen nodigen continu uit op een prettige manier en niet de achtervolgingswaanzin zoals in Bangladesh. Vooral in kleinere steden lopen vrouwen goed ingepakt, minimaal hoofddoek, vaak een burka of nikaab. Je merkt dat toch duidelijk want ik ben de laatste weken veel minder opgewonden.

's Avonds in Bhawalpur uitgenodigd door een groep jongeren om mee naar huis te komen, ga ik niet te vaak op in want je verliest je vrijheid maar dit keer wel. Aardige mensen en rijke mensen dus ik hoefde niet bescheiden te doen (socialisme). Ik kon er overnachten, de volgende dag zijn we met de familie naar het fort Derawar gereden. Aan Indiase kant was ik reeds in Rajasthan, aan deze kant heet de woestijn Cholistan. Na een paar uur rijden staat midden in de woestijn het fort Derawar. Prachtig geisoleerd, groot kasteel in verval en veel kamelen en woestijnfamilies onderweg.

Daarna reed ik met de familie verder naar het zuiden naar een tweede huis met tweede vrouw in een dorpje. De man was landeigenaar waar ongeveer tachtig hele arme mensen werken en wonen. Prachtige dorpjes met de aardigst denkbare mensen die alles voor je doen, mooi uitstapje en een goed beeld van Pakistan gekregen. In dit deel van Pakistan wordt de familie Bhutto aanbeden, aan de muur hing een groot portret van Benazir Bhutto die twee jaar geleden is vermoord. Pakistan is een mislukte staat en de belangrijkste reden daarvoor is omdat loyaliteit aan politici vaak streekgebonden is. Deze politici zijn vaak landeigenaren en behartigen enkel hun eigen zakelijke belangen. Het gaat zelfs zo ver dat in sommige regio's de lokale politicus/landeigenaar zijn eigen rechtspraak en gevangenis heeft. De situatie in dit land is compleet hopeloos, het is een wonder dat dit land nog bestaat, of misschien bestaat het al niet meer. Het enige wat de mensen hier nog bindt is de gemeenschappelijke vijand India.

Volgende dag ben ik naar de bus gebracht en richting Sukkur. Hier werd de politiebelangstelling pas werkelijk groot. Bij het busstation is een politiepost en ik mocht geen vijf meter verder zonder bewaking. Ik werd onder escorte naar een hotel gebracht, hotel bewaakt in de nacht en de volgende ochtend weer teruggebracht naar busstation. Eenmaal in de bus mocht ik weer alleen verder dus de hele missie lijkt mij nogal zinloos.

11/5 Met de bus naar Moenjodaro. Er zijn in de Indus vallei nederzettingen gevonden daterend van 7000 voor Chr. Hieruit ontstond de Harappancultuur (www.harappa.com), ze bouwden de meest ontwikkelde en best georganiseerde steden van de tijd. Langs de Indus over een gebied van 1500 kilometer leefden naar schatting vijf miljoen mensen, er zijn 165 dorpen gevonden, Moenjodaro was het grootste dorp met 50.000 mensen.
De Harappancultuur floreerde van 3500 tot 2000 voor Chr., de opvolgers van de Harappan waren de Aryans en in deze tijd (1300 voor Chr.) zijn de Hindoeistische heilige schriften (Vedas) geschreven en is het kastenstelsel geformaliseerd. Beelden en kunst van de Harrapans is teug te vinden in het Hindoeisme. Het schrift van de Harappans is nog steeds niet ontcijferd.

De opgravingen zijn weliswaar interessant maar na drieduizend jaar moet je eigenlijk archeoloog zijn om er echt iets uit te halen, bovendien was de hitte ondraaglijk, 45 graden, hoe moet ik in godsnaam volgende maand in Iran overleven. Het gebied van de opgravingen is vrij groot en met een beetje moeite kun je er een stadplan uithalen. Maar ik kreeg wel weer politiebewaking mee wat mijn status als reiziger doet toenemen. Ik kreeg een visioen of misschien was het de hitte die mij beving maar ik had sterk het gevoel dat ik in een eerder leven hier ook al gelopen heb, misschien was ik wel de koning van de Harrapans, of misschien kwam het door de koninklijke bewaking, beatrix krijgt minder bewaking.
Op de terugweg kwam het echte hoogtepunt van mijn reis, ik mocht wel alleen in de bus naar Sukkur, wat al aantoont wat voor een ontzettende onzin die bewaking is, maar daar aangekomen om acht uur 's avonds moest ik weer bij de politiepost wachten, ik mocht nog geen fles water tien meter verderop kopen. Maar nu werd het ook echt menens want ik wilde graag 's nachts terug naar Lahore waarop ik met zwaailicht naar de autoweg twintig minuten verder werd gebracht, daar stonden acht politieagenten met kalashnikovs, ben ik belangrijk of niet, en ze hielden elke bus aan totdat ze een bus voor mij hadden gevonden naar Lahore. De bus werd nog een kwartier met zwaailicht begeleid en toen was schijnbaar het gevaar geweken want ze keerden om.
De tocht naar Lahore was een drama, bus kapot, dorp in en uit op zoek naar passagiers, volgende bus, ook kapot, hitte zonder airco en zesentwintig uur later in Lahore aangekomen.

17/5 Peshawar. Hoofdstad van de North-West Frontier Province. Pashtuns en veel Afghaanse Pashtuns, gezag van Islamabad is hier minimaal. Naar het westen is de legendarische Khyber-pas naar Kaboel, door de eeuwen de strategische pas naar het Indische continent en momenteel weer hoofdpijn voor de navo omdat de aanvoerlijn te onveilig is geworden. Een paar kilometer buiten de stad is tribaal gebied en zit men niet op buitenlanders te wachten, weinig bewegingsvrijheid dus.
De sfeer in deze stad is geweldig, gastvrije mensen. Pakistanen vinden het leuk om mij te vertellen dat ze van de taliban zijn, of dat ze osama bin laden heten. Moslims vinden gastvrijheid een eerzaak, en aangezien Pasthuns fanatieke moslims zijn is gastvrijheid nog belangrijker, en het is oprechte gastvrijheid. Weer heel veel thee gedronken, schaak gespeeld, mag niet van de taliban dus dat is binnenkort misschien afgelopen. Sommige bewoners in Peshawar zijn bang voor de taliban, anderen voorstander van de taliban. Twee dagen in mijn bed gelegen wederom wegens iets verkeerds gegeten, deze keer de strijd gewonnen zonder antibiotica. Indien je de hygiene hier ziet is het ook niet gek zo af en toe ziek te worden maar voorlopig is het weer voldoende. In mijn bed hoorde ik 's avonds een knal, een zelfmoordaanslag in de bioscoop, twintig doden. Volgende dag weer een zelfmoordaanslag, tien doden. Het is een reactie op de gevechten in het swat-gebied.

Door de gevechten kon ik niet direct naar het noorden omdat de weg is afgesloten en daarom ben ik weer in Islamabad, onderweg een tentenkamp met vluchtelingen gezien. De toestand in dit land is simpelweg hopeloos, toch lijkt het allemaal weer veel spannender dan het is, indien je oplet is er niets aan de hand. Gisteren is er in Balochistan een Fransman ontvoerd in een gebied waar vaak mensen, niet alleen buitenlanders, ontvoerd worden. Hoe kun je in godsnaam met twee kleine kinderen en twee vrouwen in je eigen auto zonder bewaking over deze weg rijden, indien je dit soort dingen niet doet is er echt niets aan de hand.

In Peshawar weer een Duitser ontmoet die ik reeds van Lahore kende, hij gaat de komende weken dwars door Afghanistan naar Iran, hij denkt negentig procent overlevingskans te hebben. Moedig en ik wens hem natuurlijk het beste maar ik denk dat zijn opa aan het oostfront meer overlevingskans had.
Ik loop inmiddels in een shalwar kameez, dat is de lokale kleding. Het is om twee redenen, erg praktisch in de hitte en je wordt meer geaccepteerd door de lokale bevolking, ik zal binnenkort een foto maken.

Ik vergeet bijna te vertellen dat Peshawar een unieke geschiedenis heeft. Alexander de Grote is door de Peshawar vallei getrokken. In het noorden van Afghanistan is hij enkele jaren gebleven, heeft een vrouw getrouwd en veel manschappen achtergelaten. Na Alexander kwamen de Mauryans (jullie weten wel van de leider Ashoke die uit wroeging Boeddhist is geworden, heb ik allemaal uitgelegd). Dit leidde tot een unieke mix van Hellenistische en Boeddhistische kunst. Alexander is nooit veel verder India in getrokken en na enkele jaren in de Indus vallei via de woestijn in Balochisten teruggekeerd naar het westen. In de woestijn is hij het grootste deel van zijn leger kwijtgeraakt wegens uitputting. In Noord-Afghanistan namen de Kushans de macht over, zijn de Peshawar vallei ingetrokken en hebben hier en in het swat-gebied een werkelijk unieke cultuur achtergelaten, de Gandhara. In Afghanistan en Pakistan leven mensen met blauwe ogen en bruine haren en dit zijn volgens de overlevering nazaten van Alexander's leger. Geweldig, ik voel dat ik een soldaat uit dit leger was. Ik ben geen geen museumganger omdat ik tegen kunst ben maar het museum in Peshawar met Ghandaran kunst was weer een uitzondering op de regel.


Alle lieve mensen, jullie hebben weer veel geleerd en worden ook al echte wereldburgers. Ik ga naar het noorden voor de laatste keer de Himalya in op zoek naar verkoeling en daarna richting Iran. In de tussentijd is het de bedoeling dat jullie gewoon verdergaan met consumeren.


Vaarwel