Kerstboodschap.

Alle lieve mensen,

Na de ellende die India overspoelt wil ik jullie vanuit het islamitische Bangladesh als christelijke kerstboodschap de wijsheid van hindoe Mahatma Ghandi meegeven: "oog om oog zal de hele wereld blind maken".

Ondertussen ben ik bijna hersteld van een hele zware blessure en inmiddels in Bangladesh, een merkwaardig land.

7/11. Aangekomen in Calcutta, heet tegenwoordig Kolkata. India is toch echt weer een heel ander verhaal. Heel erg druk, heel erg arm en overweldigend. Indien je in India midden op straat 360 graden rond foto's gaat maken is elke foto interessant. Je komt ogen te kort, oren niet want het kabaal is niet te harden.

Kolkata heeft dertien miljoen inwoners maar het kan ook een miljoen meer zijn, niemand weet het. Een file van lopende mensen, mensen met karren die soms ook geen meter vooruit komen en gemotoriseerd verkeer met slechts een handeling: toeteren. De straat ziet er soms uit als een film uit vroegere tijden, een slangenbezweerder, overal risksja's aangedreven door een hollende man, dansende apen etc. Hygiene is een vies woord in India, ik mag hopen dat de antibiotica van Indonesie nog in mijn bloed zit.

De armoede is heel heftig, dit was de stad van moeder Theresa. Families leven op straat, babies in lompen liggen twintig centimeter van de stoeprand waar het verkeer langsraast. Mensen liggen op straat waarvan je je afvraagt of ze de volgende dag gaan halen, velen halen de volgende dag simpelweg niet. Gezinnen leven soms op een stoep van een meter breed waar veel voetgangers zich langs moeten worstelen. Sommige families leven op vuilnisbelten. In de middenberm met aan beide kanten vijfbaanswegen bouwt men een hutje van plastic en lopen naakte kinderen rond. Veel bedelen, veel medelijden en uitzichtloos. Indien je een bedelaar geld geeft staan er meteen tien om je heen. In het centraal station van Kolkata wonen tweeduizend mensen. Het bedelen wordt per wijk bepaald door straatbendes, dus wie waar mag bedelen, de armoede is zelfs georganiseerd door de maffia. Ik maak geen foto's van armoede want dat vind ik aapjes kijken. De armoede is misschien vergelijkbaar met Indonesie maar door de cultuur van het kastenstelsel staat men onverschillig tegenover het lijden.

Maar interessant is het wel en Kolkata heeft veel moois te zien. Families langs de rivier met hun ceremonies, soms helemaal in trance.
En natuurlijk veel tempels, een tempel waar veel bedevaartgangers in vervoering raken, heel interessant. Er werd een geit geofferd, een geit is slimmer dan een buffel want de geit stribbelt tegen terwijl de waterbuffels in Indonesie tussen vijf reeds geslachte collega's stonden en nog niets in de gaten hadden. Foto's maken in tempels en van religieuze rituelen op straat is niet toegestaan.
Een strontvervelende Brahma, dat is een Hindoe-priester maar dat wisten jullie reeds, maakte er een enorme show van om achteraf heel veel geld aan mij te vragen maar wederom wegens heropvoeding en tot zijn verbazing en chagrijn geef ik helemaal niets. En wederom niet uit gierigheid want ik geef ter compensatie aan bedelaars. De Brahma werd er zelfs een beetje agressief van dus helaas moeten wij stellen dat ook in India geld inmiddels boven religie staat.

De Britten hebben een prachtig Victoria Memorial gebouwd als herinnering aan hun koloniale aanwezigheid. In Kolkata heeft een hele wijze man geleefd die pleitte voor het samengaan van de wereldreligies. Ook hij heeft een tempel gekregen.

In Mumbai waren weer een aantal mensen die vonden dat ze de wereld moesten verbeteren door zoveel mogelijk mensen te vermoorden. Kolkata is ongeveer 2000 kilometer van Mumbai dus ik heb de aanslagen ternauwernood overleefd. 's Nachts uit veiligheidsoverweging onder mijn bed geslapen. 's Middags werd ik op straat geinterviewd door een krantenjournalist en de man vroeg mij of ik bang was, ik moest hem tot zijn teleurstelling vertellen dat ik mij geen zorgen maak. Vanzelfsprekend stond de volgende dag in de krant dat Frank Mensink from Holland zich grote zorgen maakt, ik zal het artikel bewaren. De naam van de krant is the Telegraph dus dat is de verklaring.

Tijdens de drie dagen belegering zijn er in India meer mensen op straat als gevolg van armoede gestorven dan bij de aanval in Mumbai. Dat is het werkelijke probleem in dit land. Wanbestuur, totale corruptie, economische achtersteling en geweld tegen moslims en neem van mij aan dat het de politici in dit land geen ene reet uitmaakt dat er 400 miljoen mensen creperen en dat is de oorzaak van de aanslagen.
Wat mij wel beviel is dat de kranten tussen alle oorlogszuchtige taal veel kritiek op het failliete bestuur in dit land hebben.

Ik ben een aantal dagen met twee Duitsers meegegaan naar een paar dorpjes ten zuiden van Kolkata waar zij in een ziekenhuisje werken. Ik heb op mijn reis nergens zo gelachen. Er kwam een delegatie Japanners op bezoek die het ziekenhuisje financieren. De Japanners spraken geen Engels dus het nut van het bezoek ontging mij een beetje. In een huisje werden de Japanners ontvangen maar het waren stadsmensen en daardoor bang voor insecten. Onder zeer verbaasde blikken van de dorpsbewoners tilden de Japanners hun voeten constant op om de rondkruipende insecten te vermijden en onderwijl elkaar nog meer insecten aanwijzend. De dorpsbewonders begrepen hier helemaal niets van en de Duitsers en ik konden onze lach niet inhouden.

Afgezien van dit uitje heb ik Kolkata pas na ruim drie weken verlaten, een week zou voldoende zijn geweest maar wegens een zware blessure aan mijn voet moest ik afwachten en het erg rustig aan doen.
Ik heb een heel ernstig ongeluk gehad in Cambodja waardoor er ongemerkt een botje in mijn voet was gebroken. Ik ga het niet in detail vertellen want het volk hoeft niet alles te weten maar tijdens een mooie ochtendwandeling waarbij ik genoot van al het moois om mij heen viel ik erg ongelukkig. Het was met name mijn pols waar ik mij zorgen over maakte maar het probleem bleek mijn voet te zijn. Mijn voet bleef ook in India pijn doen waardoor ik zes weken na het incident toch maar eens naar het zuikenhuis ben gegaan waar na rontgenfoto's een inmiddels herstelde breuk werd geconstateerd. Ik heb er nu eigenlijk geen last meer van maar loop nog met een band om mijn voet en in mijn stevige schoenen en uit voorzorg nog geen echt lange wandelingen.
Dat ik nu nog geen lange wandelingen kan maken is niet zo heel erg want het is winter in de Himalaya en ik kan pas laat in het voorjaar de bergen bedwingen maar het blijkt maar weer eens dat mijn reis geen plezierreisje is, soms ziek, wormpjes, nu een blessure, hitte of kou, lange bus- en treintochten en het moeilijkste van alles, ik probeer jullie nog enige wijsheid mee te geven. Mijn reis is allesbehalve een plezierreis.

Maar Kolkata is een hele mooie stad om India mee te beginnen, volgens medereizigers de meest Indische.
Er zijn in India natuurlijk veel minder toeristen dan in Zuidoost-Azie en het zijn hier vaak alternatievelingen, veel mensen die als vrijwilliger werken in armenhuizen, met zoveel armen minder dan een druppel op de gloeiende plaat maar wel nobel en veel beter dan het party-toerisme van Zuidoost-Azie. Het leukst zijn de verdwaalde schapen. Europeanen die zich hebben aangesloten bij een spiritueel clubje, hoeft geen enge te zijn, en medereizigers proberen mee te slepen in een beter leven. Misschien kom ik als goeroe terug.

Er zijn veel verschillende talen in India waardoor men als gemeenschappelijke en officiele taal Engels van de voormalige kolonisator gebruikt. Engels met een stevig accent weliswaar maar hier heb je geen taalbarriere. In India sta ik niet altijd in het middelpunt van de belangstelling zoals in Indonesie, dat is voor de afwisseling wel prettig.
Indiers draaien heel raar met hun hoofd en ik heb hier nog geen gesprek met een Indier gehad die uiteindelijk niet om geld vroeg. Het zijn voorlopig niet mijn favoriete mensen maar dat kan hopelijk nog veranderen. Indonesiers waren veel vrolijker en vriendelijker. Indische jongemannen proberen zich vaak als echte playboy te kleden en Indische mannen lopen regelmatig als een verliefd stel over straat terwijl dit juist voor man en vrouw weer niet mag.

Oorspronkelijk wilde ik naar de provincie Arunachal Pradesh in het noordoosten. Ik denk de beste provincie die India te bieden heeft maar ik werd een bureaucratie ingeduwd waar je enkel om kunt lachen. Een kantoor in Kolkata verzorgt de vergunningen voor Arunachal Pradesh. Het eerste meneertje stuurde mij naar het tweede meneertje en nadat ik reeds bij tien meneertjes aan het bureau was geweest kwam ik weer bij het eerste meneertje. Hij wilde mij graag nog een rondje laten lopen maar daar had ik niet zo veel zin in. Uiteindelijk gaf hij mij een telefoonnummer om van mij af te zijn. Ik belde dit nummer en dit meneertje vertelde mij dat ik weer naar het kantoor moest komen.
De volgende dag werd ik weer langs alle bureaus met alle meneertjes gestuurd en na lang aandringen kwam men tot de conclusie: u moet de vergunning in Delhi aanvragen.
Ik kon wel middels een reisbureau die een monopolie heeft voor de provincie maar dan word je als schaapjes voor heel veel corruptiegeld om al die meneertjes te financieren de dorpjes ingeduwd en ik ben geen schaapje.

Mijn visum voor Bangladesh ging daarentegen wel soepel in twee dagen. Ik moest wel even bij de consul-generaal op het matje komen voor een interview van een kwartiertje en nadat we hoofdzakelijk over voetbal gepraat hebben waaruit bleek dat ik geen terrorist ben kon ik mijn visum in ontvangst nemen.

Via Darjeeling ben ik naar de provincie Sikkim gegaan en daarmee voor het eerst keer in de Himalaya. Sikkim ligt tussen Bhutan en Nepal aan de Chinese grens. In 1962 hebben China en India oorlog gevoerd om Sikkim, Arunachal Pradesh en in het noordwesten Ladakh. China claimt deze gebieden nog steeds. Bhutan mag je enkel bezoeken indien je bereid bent minimaal 200 dollar per dag uit te geven anders word je geweigerd.
Omdat China er een Olympische sport van heeft gemaakt zoveel mogelijk Tibetanen te vermoorden, sinds de bezetting in 1950 zijn het al meer dan een miljoen, wonen veel Tibetanen in Sikkim en Tibetanen bouwen nu eenmaal de mooiste tempels in de wereld.
Darjeeling is een leuk plaatsje met mooie tempels en rondom Darjeeling zijn veel theeplantages. Ik was een paar uur te gast bij een gebedsbijeenkomst in een tempel waar honderden monniken gebeden prevelden en muziek maakten. Lama-Boeddhisten zijn meesters in het creeren van mystiek. Indien ik naast Ajax ooit nog een tweede godsdienst ga aanhangen wordt het Boeddhisme.

Vanaf een berg in de buurt van Darjeeling kun je vier van de vijf hoogste bergen in de wereld zien maar dan moet het wel onbewolkt zijn en dat was het niet. Ik ben wel naar een mooie dierentuin en een tentoonstelling over hoe de Himalaya te beklimmen geweest hetgeen een goede voorbereiding is. Voor het overige vooral veel kou geleden want aan verwarming en warm water doet men in arme delen van de wereld niet. Elke middag vanaf vijf uur gezellig met Indiers rond een vuur gezeten om daarna het bed in te hollen. In de bergen zijn de mensen wel vriendelijke maar dat is omdat het Nepalezen zijn.

In dit gebied heersten lange tijd de meest krijgshaftige mensen van deze wereld: de Gurkha's, de Britten hebben ze met veel moeite in 1816 uitgegooid. Tijdens een demonstratie voor Gorkhaland had ik het geluk Gurkha's te ontmoeten waardoor we ervaringen konden uitwisselen, aan een half woord hadden we genoeg. Er is veel onrust in dit gebied omdat de mensen ijveren voor een eigen staat Gorkhaland, als gevolg van gevechten met de politie zijn veel mensen gewond geraakt waardoor men een dag staakte. Geen transport en moeilijk eten beschikbaar.
Om de bureaucraten aller landen te verenigen moest ik in Darjeeling een vergunning aanvragen om verder Sikkim in te kunnen. Normale mensen gingen de volgende dag weer aan het werk omdat ze geld moeten verdienen maar het is een mondiaal verschijnsel dat ambtenaren graag wat langer staken, eigenlijk staken ze elke dag maar nu was het officieel. Gevolg is dat ik een dag moest omrijden om in een ander dorpje een vergunning te halen.
Het is wel opvallend dat de mensen zo openlijk mogen demonstreren voor een eigen staat.

Het eerste dorpje in Sikkim was Ravangla. Gewandeld naar de tempel Palchen Choeling waar honderden jonge monnikjes onderwezen worden in het Lama-Boeddhisme. Erg grappig de voetballende en stoeiende jochies in hun pijen totdat een oudere monnik ze tot de orde roept. Het grappigst is wanneer ze na een gebedssessie uitgelaten naar buiten komen gehold. Een monnik haalde de sleutel voor de tempel en heeft me rondgeleid, ze hebben prachtige beelden van boter gemaakt.
In Ravangla tevens naar een tempel geweest waar de Bon-religie nog wordt onderwezen. Bon-religie was de oorspronkelijke religie van Tibet totdat het een mix werd met Boeddhisme waaruit het Lama-Boeddhisme is ontstaan.
De Himalaya is een jong gebergte en groeit jaarlijks met zes millimeter. Omdat het een jong gebergte is lag ik 's avonds te schudden in mijn bed wegens een hele kleine aardbeving. Na Papua de tweede aardbeving en het is een hele rare ervaring.

Vervolgens naar het dorpje Pelling waar de lucht eindelijk echt helder werd waardoor ik een geweldig uitzicht had op de hoogste berg van India: de Khangchendzonga, met 8598 meter de op twee na hoogste berg in de wereld. Alleen de Mount Everest en de K2 gaan nog voor.
In Pelling is de mooiste tempel van Sikkim de Pemayangtse Gompa daterend uit 1705. In de tempel mag ik dus geen foto's maken maar wat hebben ze het prachtig gemaakt.
Aan de andere kant van het dorp op een bergtop is de oudste tempel van Sikkim: Sangachoeling Gompa. Weer een mooie tempel met op de achtergrond de Khangchendzonga. 's Ochtends heel vroeg in de bittere kou weer bij een gebedsbijeenkomst geweest, ik ben al bijna Boeddhist. Later op de dag was een traditionele Tibetaanse crematie. Erg interessant met kostuums en mooie hoeden, monniken die op hoornen blazen, veel rondjes rond de tempel lopen en uiteindelijk de fik er in.

Vanuit Pelling zo snel mogelijk naar beneden de warmte in waardoor ik mij eindelijk weer kon wassen en via Siliguri richting de grens met Bangladesh. Op 19 december werd ik aan de grens met douanemensen geconfronteerd die de zinloosheid van het leven gestalte geven zoals niemand in de wereld hun nadoet. De grensovergang werd mij om onduidelijke reden geweigerd. De grens ziet er als volgt uit: in een veld staat een hekwerk met in het midden een smalle weg naar de grensovergang. Aan Indiase zijde zitten vijf mannetjes onder een afdakje achter hun bureau met stempeltjes, in het midden hangt een hefboom bijna op de grond en aan de andere kant zitten vijf Bangladeshi tevens achter hun bureau, er zijn nauwelijks mensen die de grensovergang gebruiken. De Indiers wilden mij al geen doorgang verschaffen maar na lang aandringen waren ze bereid dit te overleggen met hun collega's uit Bangladesh. Deze begonnen meteen druk te gebaren dat ik de grens niet over mocht en ook nadat ik uiteindelijk maar geld geboden heb kon ik omkeren. Aan deze grens is men geen buitenlanders gewend en men weet er simpelweg geen raad mee. Het ergste is niet alleen dat ik weer terug moest naar Kolkata maar in Bangladesh ook weer helemaal terug naar het noorden en dat enkel wegens een paar wereldvreemde mensen. Bureaucraten zijn de vijand van het volk.

Drie uur terug met de bus naar Siliguri en daar kon ik gelukkig nog een kaartje kopen voor de trein naar Kolkata. Er was enkel nog een zitplaats beschikbaar en dat is op zich niet zo'n probleem maar het probleem is dat de trein helemaal volgestouwd wordt. Overal zitten mensen op de grond en tevens in bagagerekken. Niet drinken om niet te hoeven plassen en tien uur onderweg naar Kolkata waar ik net de trein miste richting de grens.
Hierdoor een nacht in Kolkata en 21 december na een zeer langdurige grensprocedure van drie uur de grens over bij Benapole richting Jessore. De volgende dag met de trein naar Rajshahi.

In India valt in het middelpunt van de belangstelling staan dus wel mee maar in Bangladesh daarentegen begint het absurde vormen aan te nemen. Op straat lopen honderd mensen achter mij aan, niet alleen kinderen maar ook volwassenen. In een restaurant kwamen tien mensen om mij heen staan om te kijken hoe ik mijn maaltijd naar binnen werk. De hele dag praatjes maken alhoewel het Engels zich beperkt tot: where do you come from en Netherlands kennen ze niet. Veel bij mensen thuis een kopje thee drinken en bij de buren nogmaals een kop thee drinken. Een dag is dit leuk maar nu weet ik het wel maar ik zal er waarschijnlijk aan moeten wennen voor een paar weken.

Kerstmis zal dit jaar weer aan mij voorbijgaan want kerstmis in Bangladesh is hetzelfde als suikerfeest op de Veluwe. Op 29 december zijn er verkiezingen in Bangladesh en dat gaat hier altijd gepaard met rellen dus ik heb mijn voetbalshirt reeds aangetrokken. Oud-en-nieuw stel ik me ook niet al te veel bij voor in dit arme en alcoholvrije land. De temperatuur is wel aangenaam momenteel, het is winter en dat betekent geen hitte of kou, het is een beetje fris.

Tijdens de dekolonisatie van Brits-Indie werd de kolonie opgedeeld in een Hindoeistisch India en twee islamitische delen: Pakistan en Oost-Pakistan, het huidige Bangladesh. De religieuze opdeling was tot groot ongenoegen van Mahatma Gandhi waardoor hij in 1948 door een Hindoefundamentalist werd vermoord. Tijdens een oorlog in 1971 werd Oost-Pakistan onafhankelijk van Pakistan en sindsdien heet het land dus Bangladesh (land van de Bengaal sprekenden).
In India wonen 1,15 miljard mensen, de grootste democratie in de wereld. De bevolking groeit hard waardoor India in 2030 meer inwoners zal hebben dan China (1,3 mjd). In India wonen 350 mensen per km2. Bangladesh is het dichtstbevolkte land ter wereld, het is helemaal uit de hand gelopen met 1066 mensen per km2 (Nederland 395 per km2). De tijdbom mens tikt hier harder dan waar dan ook. We zijn eigenlijk al te laat maar indien de wereld niet heel snel ingrijpt komen de grote catastrofen hier vandaan. Milieuvluchtelingen, religieuze oorlogen en uiteenvallen van staten.

Het huiswerk voor de volgende keer is: http://nl.wikipedia.org/wiki/India
Ik vertrouw erop dat iedereen dit ook daadwerkelijk leest. Ik ga vaker verwijzingen naar sites geven, het scheelt mij veel typewerk en de donald-duck lezers kunnen sneller door naar de foto's. De donald duck-lezers zijn uberhaupt niet tot hier gekomen want het bericht is wel erg lang geworden. Ik zal proberen wat vaker te berichten om de aandacht vast te houden maar de lengte is wel een goed excuus om tijdens de kerstdagen de familiedruk even te ontwijken.


Alle lieve mensen, ik denk drie weken Bangladesh, daarna weer via Kolkata verder India in. Ik wens jullie fijne kerstdagen en een gezegend nieuwjaar. En laten we allemaal hopen dat ik ook in 2009 nog niet thuis zal komen.


groet