Van natuurmens tot oermens.

Alle lieve mensen,

Ik ben op het eiland Papua, het eiland bestaat uit Papua Nieuw-Guinea en Indonesisch West-Papua. Het eiland werd Papua door de Portugezen genoemd, Nederland plakte er Nieuw-Guinea aan vast omdat door de donkere huidskleur de mensen lijken op inwoners uit Afrikaans Guinea. Ik ben in Papua Nieuw-Guinea enkel aan het wachten op mijn nieuwe visum voor Indonesie dus heb veel tijd om mij over jullie te ontfermen.

Toen Indonesie in 1949 onafhankelijk werd wist Nederland controle over West-Papua (destijds Nederlands Nieuw-Guinea) te behouden. Maar toen Soekarno op de nationalistische toer ging tegen het Westen begon Indonesie Nederlands Nieuw-Guinea op te eisen met zelfs militaire invasies. In 1963 heeft Nederland West-Papua verkocht aan Indonesie voor 600 miljoen dollar. Dit is absoluut staatsgeheim maar ik heb betrouwbare informatie hierover gekregen.
Indonesie noemde de provincie Irian Jaya en gaf bij de overdracht de belofte dat in 1969 de Papuanen in een referendum zouden kunnen kiezen tussen Jakarta of zelfstandigheid. Toen dit zover was heeft Indonesie het referendum vervangen door een zelfbenoemde raad die bijzonder verrassend bepaalde dat Irian Jaya bij Indonesie wilde blijven. Honderd procent van de Papuanen wil onafhankelijkheid dus het leger dat overal prominent en in groten getale aanwezig is mag zich sindsdien op grote schaal misdragen. De Indonesiers worden gehaat en Nederland is populair. Er zijn regelmatig grote rellen, vooral in Jayapura en omgeving is het zo af en toe oorlog. West-Papua heeft veel koper en de grootste goudmijn ter wereld dus Jakarta zal Papua nooit opgeven. Het Amerikaanse bedrijf dat de mijnen exploiteert betaalt direct aan het Indonesische leger om het gepeupel er onder te houden.

Papua staat vol met kleine kerkjes omdat de missionarissen langs zijn geweest. Dit keer is dat een goede zaak omdat het gefrustreerde blanke boze burgermannetje gw met zijn gesundes Volksempfinden het klootjesvolk probeert te mobiliseren tegen het dreigende gevaar, het is dus even veilig vertoeven tussen de Christenbroeders, ondanks dat ik niet de indruk heb dat een Indonesier mij ooit wat zal aandoen, daar zijn deze mensen te aardig voor. Middels migratie probeert Jakarta West-Papua te Indonesiseren.
Het is hier malaria toprisico, misschien wel het ergste in de wereld. Iedereen draagt hier de malariaparasiet dus naast mijn pillen ben ik elke avond mijn klamboe aan het opbouwen. In het plaatsje Tanahmerah in het binnenland was in de Nederlandse tijd een gevangenis waar opstandige Indonesiers werden vastgehouden, dat was natuurlijk heel slim van Nederland want dan waren de Indonesiers niet vermoord maar stierven bij bosjes door malaria waar natuurlijk wel uit blijkt dat Nederland destijds ook al door cda’ers bestuurd werd.

Het Indonesische West-Papua is enorm leeg, de oppervlakte is ongeveer tien keer Nederland, er wonen 2,7 miljoen mensen waarvan 90% aan de zee of oceaan. Het binnenland is grotendeels onbewoond. Papua is samen met het Amazonegebied de enige plek op aarde waar mogelijk mensen leven die nog niet ontdekt zijn. Zes jaar geleden zijn er nog nieuwe stammen ontdekt, deze mensen eten nog ongekookt voedsel. Ongeveer tien jaar geleden is een stam ontdekt dat gras at. Verschillende stammen die weliswaar bekend zijn willen geen contact met de buitenwereld. Kannibalisme en koppensnellen begint uit te sterven maar is zeker nog niet helemaal verdwenen. Een man op de boot wist mij te vertellen dat in Nabire tot 1985 nog mensenvlees op de markt te koop was.

Indien biologen op onderzoek gaan komen ze altijd met een lijst nieuwe planten- en dierensoorten terug. Indien ze onderzoek doen in het binnenland komen de dieren nieuwsgierig naar ze toe waaruit blijkt dat de dieren nog nooit in aanraking zijn geweest met mensen.

In West-Papua zijn behalve rondom de steden geen wegen. Dus je moet hier vliegen of om het eiland heen varen. Tijdens het varen rond Papua zag ik tussen de dorpen waar aangemeerd werd geen enkele bebouwing, en tevens in al die dagen geen enkel ander schip gezien.


13/3 Manokwari. Stadje van 50.000 inwoners aan een baai en in de jungle maar dat spreekt in Papua voor zich.
Manokwari is oninteressant en na twee dagen vertrokken met de bus richting Ransiki. Dat is het begin van de totale wildernis, de bewoners heten Arfakkers. In het dorpje lopen mannen met speren en pijl en boog. Maar hier waren nog een aantal voorzieningen. Een kerkje, winkeltje, een hotel. 's Nachts lag ik twintig seconden te schudden in mijn bed wegens een hele kleine aardbeving. Een paar weken geleden is er een middelmatige aardbeving in Papua geweest dus dit zal waarschijnlijk een naschok zijn. De gebouwen zijn allemaal van hout dus er is geen risico.
Niemand spreekt Engels (of Nederlands) dus informatie hoe verder te komen is niet te verkrijgen.
De volgende ochtend alleen de bergen in gelopen. Een modderweg omhoog de bergen in richting de Anggi meren, ik wist dat het twee dagen lopen was tot het eerste meer. Onderweg kom ik groepjes mensen tegen met geweren, hakmessen, speren en pijl en boog, ze groeten vriendelijk. Indien deze mensen zouden weten dat ik in mijn broekriem meer geld heb dan zij in hun hele leven bij elkaar zullen scharrelen zou de vriendelijkheid misschien anders zijn.

Mooie route door de jungle en de eerste nacht in een verlaten hut kunnen overnachten. In Papua zijn in de jungle behalve slangen geen gevaarlijke dieren. Papua heeft krokodillen maar die zitten uiteraard niet in de bergen, en wilde zwijnen die je wel moet ontwijken.

Volgende dag naar het eerste meer gelopen, een aantal dorpjes gepasseerd waar mensen vriendelijk terugzwaaien. Bij het koele meer Gita op een hoogte van 2000 meter aangekomen in een dorpje, het was reeds laat in de middag dus ik wilde daar graag overnachten, en indien mogelijk een beetje eten. Ik heb het afgelopen jaar regelmatig in onontwikkelde gebieden gereisd, deze mensen zijn niet onontwikkeld maar primitief, en dat is iets totaal anders.

De aankomst in zo'n dorp is een beetje aftasten hoe de mensen reageren. Een dorp binnenlopen is hetzelfde als een huis betreden. Omdat het te ver afgelegen is zijn ze nooit door missionarissen bezocht en daarom nog animisten. Jonge kinderen hebben soms nog nooit een blanke gezien en electriciteit en televisie kent men niet. De grootouders waren werkelijk nog kannibalen. Er staat geen school in het dorp dus bijna iedereen is analfabeet.

Eerst komen zoals gebruikelijk de kinderen om mij heen gehold, maar ze waren bang. Ik probeerde ze een hand te geven maar dat durfden ze niet, indien ik er eentje aankeek dook die weg. Je moet altijd op zoek naar de dorpsoudste, hij bepaalt of je welkom bent of niet. Dus na enig zoeken de dorpsoudste gevonden, ik geef hem een hand, hij accepteert en daarmee is het eerste probleem opgelost. Inmiddels staan vijftig mensen te lachen en te staren om mij heen. De mensen lopen hier natuurlijk ook met speren en pijl en boog.
Na de handdruk durven meer mensen mij een hand te geven en ze beginnen enthousiast te worden. Dan laat men mij het dorp zien, communicatie is natuurlijk onmogelijk. Na een kwartier vond ik het tijd worden een slaapplaats te regelen. Dus ik maak het gebaar met handen onder mijn hoofd. Na overleg werd ik bij een familie ondergebracht. Een huis kun je het niet noemen want het was een hut. Dan komt het hele dorp mee naar binnen als ik mijn tas naar binnen sleep, we stonden met vijftig mensen binnen, maar de overnachting was geregeld. Ik kon een beetje rondlopen in het dorp, ik probeer foto's te maken en het resultaat op het schermpje te laten zien. Iets wat normaal gesproken tot groot enthousiasme leidt maar ik vermoed dat deze mensen nog nooit een fototoestel hadden gezien want ik moest ze leren in het schermpje te kijken.

's Avonds werd in de woonkamer een vuur aangemaakt, door de hoogte is het redelijk koud. Er wordt eten gemaakt en ik kreeg een aardappel, bananen en een plantenwortel. De wortel was werkelijk moeilijk weg te krijgen maar na lang kauwen lukte dit, eten is eten. Het afgelopen jaar was ik al een natuurmens maar nu ben ik een oermens. Na het eten kon ik naar bed, ik had een eigen kamer. Een matje op de vloer met gleuven tussen de planken van een centimeter waar tien centimeter onder mij het varkentje vredig aan het knorren was. Er werd tot diep in de nacht muziek gemaakt in een hut naast mij.

Volgende morgen afscheid genomen en na een duik in het meer voor de hygiene naar het volgende meer gelopen, zelfde procedure bij een dorpje aan het Giji meer. Deze nacht was echter niet erg aangenaam want in de hut waren vlooien. Twee weken later heb ik nog steeds rode vlekken.

Gelukkig kon ik de volgende ochtend met een jeep mee terug naar Ransiki waardoor ik niet de hele weg hoefde te lopen. Vanuit Ransiki meteen de bus genomen naar Manokwari.
Daar aangekomen trof ik op straat een Indonesier die het grootste deel van zijn leven in Nederland gewoond had. Hij nodigde mij bij hem thuis uit, hij woonde een aantal kilometers buiten Manokwari in de jungle. Een 66-jarige man met een bijzonder levensverhaal, sinds achttien jaar wonend in Manokwari en een dag bij zijn gezin in zijn zelfgebouwde huis gebleven. Hij kon mij veel over Papua uitleggen. Waaronder het kannibalisme, zijn wilde buren die hij moet bedreigen om niet bij hem te stelen, corrupte analfabete ambtenaren met hele dikke buiken die dikke auto's bezitten. Papuanen die zo dom zijn dat ze vruchten niet uit de bomen plukken maar de hele boom omzagen omdat plukken dan makkelijker is, echter vergeten dat de volgende oogst dan aan je neus voorbij gaat.
Hij had een Papuaanse vrouw en vier kinderen geadopteerd uit zijn buurt die verwaarloosd werden door hun ouders. Hij gaf mij de informatie over de dorpen die ik bezocht had, weliswaar achteraf.
De volgende dag met de boot naar Jayapura vertrokken om weer 35 uur te varen. Hij stuurde zijn zoontjes nog even de bomen in van zijn landgoedje om voor mij fruit te plukken voor onderweg.

22/3 Jayapura. Hoofdstad van West-Papua met 200.000 inwoners. De stad heette in de Nederlandse tijd Hollandia, Nederland had hier een marinebasis. Het lijkt ook zowaar op een stadje met normale voorzieningen. De eerste nacht in een hotel verbleven waar ik het licht 's nachts aanliet om de ratten te ontmoedigen door mijn kamer te lopen. Volgende dag dus maar een ander onderkomen gezocht maar ook daar een rat, en het derde hotel eveneens. Papuanen zijn aardige mensen en willen mij allemaal een hand geven, heel aardig maar ook ietswat vermoeiend. Er wordt nagenoeg geen Engels gesproken.

Pas na het paasweekend kon ik beginnen met een visum voor Papua Nieuw-Guinea aan te vragen. Daar zit een mannetje die behalve de 25 euro voor het visum nog een slordige 125 euro probeert bij te beuren met zelfgemaakte regeltjes. Ik kon geen kant op, moest Indonesie uit en dat weet de klootzak. Ik heb in mijn leven nog nooit zoveel gescholden als deze drie dagen. Maar de aanhouder wint en ik was de winnaar want uiteindelijk gewoon 25 euro betaald.

In West-Papua moet ik in elke regio een vergunning halen bij de plaatselijke politie omdat dit conflictgebied is. De dienstdoende agent zet dan hoog in, ik zet laag in en dan komen wij samen op een fatsoenlijke prijs uit. Bij de grens naar PNG moest ik de Indonesische douanebeambte vier keer mijn dagen in Indonesie voortellen omdat de man van mening was dat ik 61 dagen was gebleven, iets wat een miljoen Roepiah (75 euro) had moeten kosten. Je moet er gewoon even de tijd voor nemen, Indonesiers hebben ook alle tijd.

De omgeving van Jayapura gaf mij gelukkig voldoende ontspanning want die is heel erg mooi, mooie vissersdorpjes aan de Stille Oceaan, mooie stranden. Iets ten zuiden van Jayapura is de grootste Amerikaanse landing in het Pacifisch gebied geweest in mei 1944. Op Papua is veel gevochten tussen de Amerikanen en de Japanners.

Om een echte landingservaring te krijgen heb ik getijgerd op het strand, de verbaasde Indonesiers die erbij stonden beeldde ik in als de vijandige Jappen (alle Aziaten lijken immers op elkaar). Ik had zelfs het gevoel dat ik getroffen werd door een kogel maar dit bleek een steentje in mijn shirt te zijn. Ik had een echte WWII experience. Zo kan ie wel weer.

Tien kilometer landinwaarts is het grote en prachtige Sentani Meer met eilandjes en een berg Ifar waarvan een prachtig uitzicht over het meer. De mensen wonen op paalwoningen aan de rand van het meer. Wel veel verkeersongelukken gezien met twee doden op de weg, ook hier kunnen ze niet rijden.

31/3 Vanimo. De grens over naar Papua Nieuw-Guinea enkel om een nieuw visum te kopen. PNG is meer Papuaans dan West-Papua, de Indonesische overheid heeft er geen invloed. De staat is wel net als Indonesie gebouwd op corruptie en daarom een chaos. De weg naar Vanimo is prachtig langs de oceaan en door de jungle. Vanimo zelf is een beetje treurig, er is ongeveer niets in zo'n dorp, zelfs geen restaurant dus ik eet wat vis uit blik.

In PNG kun je niet met goed fatsoen reizen, de criminaliteit is er extreem. Om er zo kort mogelijk te verblijven heb ik gewacht tot na het weekend want tijdens het weekend is het Indonesische consulaat natuurlijk gesloten. De politie werkt alleen in de steden en voor het donker ben ik in het hotel. Je kunt niet tussen de steden reizen wegens een bijna zekerheid van een overval door struikrovers, helemaal als blanke. Er zijn ook verschillende stammenoorlogen.


Alle lieve mensen, morgen keer ik terug naar Indonesie, ik verwacht een nieuw visum te ontvangen voor zestig dagen. Via Jayapura vlieg ik het binnenland van Papua in, zoals eerder gemeld zijn er geen wegen dus moet ik vliegen. Na een paar weken terug naar Jayapura en dan eindelijk vulkanen, Indonesie is geweldig, via Bali naar Australie.


groet